Κατηγορία: Τροφή

Σύντομο Ιστορικό του Συλλογικού Χώρου για την Τροφή

Όπως αναφέρεται και στο κείμενο παρουσίασης, η απόφαση για την δημιουργία του χώρου πάρθηκε από την Λαϊκή Συνέλευση Κατοίκων Θησείου-Κουκακίου-Πετραλώνων όταν αυτή αποφάσισε να ασχοληθεί πιο συγκεκριμένα με τους βασικούς άξονες της διαβίωσης: υγεία, τροφή, στέγη και άλλα. Η επιτυχημένη λειτουργία του “Κοινωνικού Χώρου για την Υγεία” στο κατειλημμένο ΠΙΚΠΑ των Άνω Πετραλώνων αποτέλεσε έμπνευση για την δημιουργία ενός παρόμοιου εγχειρήματος σε σχέση με την τροφή. Ταυτόχρονα, ξεκίνησαν ανάλογες συζητήσεις για τη δημιουργία και άλλων εγχειρημάτων στην περιοχή που θα κάλυπταν τις υπόλοιπες ανάγκες (λχ στέγη) και θα έδιναν το στίγμα της ΛΣ στην περιοχή.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, το γενικό πολιτικό πλαίσιο και τα προτάγματα προέκυπταν από τον λόγο, τη δράση και τις αποφάσεις της Λαϊκής Συνέλευσης. Οι αρχές λειτουργίας ήταν ο συλλογικός τρόπος λήψης αποφάσεων βάσει σύνθεσης, η αντίθεση σε κάθε εξουσία, καταπίεση, έλεγχο, διάκριση και ιεραρχία και η αυτονομία απέναντι σε κράτος, θεσμούς, πολιτικές συλλογικότητες και κόμματα. Επιπρόσθετα, ο κόσμος που πλαισίωσε το εγχείρημα στην έναρξη λειτουργίας του αντικατόπτριζε την ποικιλομορφία πολιτικών πεποιθήσεων, αντιλήψεων και χαρακτήρων που υπήρχε και στην ΛΣ. Έτσι, λόγω των ετερόκλητων χαρακτηριστικών των συμμετεχόντων και των απόψεών τους, από την μία υπήρξε ένας πλουραλισμός, εξωστρέφεια και διάθεση απεύθυνσης προς την γειτονιά ενώ από την άλλη έγινε εμφανής η δυσκολία συνεννόησης και συνεργασίας.

Την ίδια περίοδο που το εγχείρημα έκανε τα πρώτα του βήματα, άρχιζαν να εμφανίζονται και τα πρώτα σημάδια κόπωσης στο κίνημα των λαϊκών συνελεύσεων μεταξύ των οποίων και η συνέλευση της γειτονιάς μας. Ο προσδιορισμός των αιτιών που οδήγησαν σε αυτή την παρακμή είναι αντικείμενο μιας ευρύτερης συζήτησης που ξεπερνάει τα όρια αυτού του κειμένου. Σε κάθε περίπτωση, η κούραση οδήγησε σε φθορά αρκετών δομών που είχαν δημιουργηθεί και σε μεγάλο βαθμό σε τάσεις εξατομίκευσης.

Συνέπεια όλων των προηγουμένων ήταν να δημιουργηθεί μια απόσταση μεταξύ του εγχειρήματος και της ΛΣ – απόσταση που οδήγησε σε εντάσεις και διχογνωμίες στην τελική φάση ύπαρξης της ΛΣ. Με την οριστική παύση λειτουργίας της ΛΣ ωστόσο αναδείχθηκε ένα άλλο σοβαρό ζήτημα που ταλαιπώρησε τον ΣΧγΤ για όλο το διάστημα λειτουργίας του: η απουσία του συγκεκριμένου πολιτικού πλαισίου που πρόσφερε η ύπαρξη της ΛΣ οδήγησε σε αποπροσανατολισμό και εσωστρέφεια που από πολλούς ερμηνεύτηκε ως γενικότερη απονοηματοδότηση και έλλειψη προτάγματος και πολιτικού στίγματος.

Μιας και στόχος του παρόντος κειμένου είναι να αποκρυσταλλωθεί η εμπειρία της συμμετοχής στον ΣΧγΤ, για να διευκολύνουμε την ανάγνωση, έχουμε χωρίσει τα συμπεράσματά μας σε τρεις ενότητες:

• Θετικά όπου αναλύουμε τα σημεία για τα οποία συμφωνήσαμε ότι αποτελούν κατακτήσεις του εγχειρήματος
• Αρνητικά όπου κάνουμε αυτοκριτική για όσους τομείς κρίνουμε πως οφείλαμε να πορευτούμε διαφορετικά
• Προβληματισμοί όπου παραθέτουμε τα θέματα για τα οποία δεν καταφέραμε να καταλήξουμε σε οριστικά συμπεράσματα μαζί με το σύνολο των απόψεων που εκφράστηκαν σχετικά με αυτά

 

Θετικά

Η προσπάθεια να λειτουργήσει μια συλλογική κουζίνα σε (σχεδόν) καθημερινή βάση αποτελεί ένα πρωτοποριακό εγχείρημα που απ’ όσο ξέρουμε δεν απαντάται στην μέχρι τώρα ιστορία του “από τα κάτω” κινήματος στην Ελλάδα. Αυτή η έλλειψη πρότερης εμπειρίας, μας ανάγκασε να βαδίσουμε ουσιαστικά στα τυφλά, να πειραματιστούμε με λύσεις για τα προβλήματα που ανέκυπταν και να δοκιμάζουμε συνέχεια νέους τρόπους και μεθόδους για να εξασφαλίσουμε την συνέχεια του εγχειρήματος. Παρόλα αυτά, καταφέραμε να είμαστε συνεπείς στα βασικά χαρακτηριστικά που, όπως προαναφέραμε, κληροδοτήθηκαν από την ΛΣ δηλαδή το τρίπτυχο αντίσταση-αλληλεγγύη-αυτοοργάνωση καθώς και στον ανοιχτό χαρακτήρα του εγχειρήματος.

Η προφανέστερη επιτυχία σε αυτά τα δυόμιση χρόνια ήταν ότι καταφέραμε σε μεγάλο βαθμό να καλύψουμε τις διατροφικές μας ανάγκες με τους δικούς μας όρους. Εξ αρχής αποφασίσαμε ότι θα λειτουργούμε με ελεύθερη συνεισφορά χωρίς καθορισμένο αντίτιμο και διατηρήσαμε αυτό τον χαρακτήρα μέχρι τέλους ακόμα και στα γλέντια, τις γιορτές και τις προβολές ταινιών που οργανώσαμε. Η απόφαση πάρθηκε ακροβατώντας ανάμεσα στον ρεαλισμό της οικονομικής πραγματικότητας και στον προταγματικό μας ιδεαλισμό και γι’ αυτό εξάλλου υπήρξαν αρχικά αντιδράσεις λόγω του φόβου περί βιωσιμότητας ενός εγχειρήματος που θα λειτουργούσε με αυτόν τον τρόπο. Παρόλα αυτά, ο ΣΧγΤ κατάφερε να λειτουργήσει δίχως αντίτιμο για δυόμιση χρόνια βασιζόμενος στην αρχή του “ο καθένας σύμφωνα με τις δυνατότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του”. Βέβαια, χωρίς αυτό να αποτελεί οριστικό συμπέρασμα, εκφράστηκε και η άποψη ότι ο συγκεκριμένος τρόπος λειτουργίας συνάντησε τα όριά του λόγω των δεδομένων πάγιων εξόδων (ενοίκιο, λογαριασμοί). Το περιβάλλον ανεργίας και οικονομικής στενότητας και κυρίως η μειωμένη συμμετοχή είχαν το τίμημά τους στην οικονομική ευρωστία του εγχειρήματος.

Ανακαλύψαμε επίσης ότι ο καταμερισμός εργασιών, όταν γίνεται υπό τις κατάλληλες συνθήκες, δημιουργεί ελεύθερο χρόνο και απελευθερώνει την δημιουργικότητα του καθενός.

Ένα χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου εγχειρήματος στο οποίο θέλουμε να σταθούμε είναι ότι, λόγω της καθημερινής μεσημεριανής λειτουργίας, όσοι στήριζαν τον χώρο μοιράστηκαν σε δύο κατηγορίες. Από την μία πλευρά ήταν οι συμμετέχοντες καθημερινά (κυρίως άνεργοι, συνταξιούχοι και εργαζόμενοι με ελαστικά ωράρια) που σε γενικές γραμμές είχαν μειωμένες οικονομικές δυνατότητες. Από την άλλη, οι εργαζόμενοι που ναι μεν συνέβαλλαν περισσότερο οικονομικά αλλά δεν είχαν ούτε τη δυνατότητα ούτε την εμπειρία της καθημερινής συμμετοχής. Παρά την φαινομενική αυτή αντίφαση, σε πολύ μεγάλο βαθμό καταφέραμε να συνυπάρχουμε αρμονικά σεβόμενοι την καθημερινότητα και τις δυνατότητες του καθενός.

Αν και κάποιοι γνωριζόμασταν και πριν τις διεργασίες της ΛΣ, οι περισσότεροι γνωριστήκαμε είτε μέσα σε αυτές είτε μέσα στον ΣΧγΤ. Το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων χωρίς παραδοσιακές σχέσεις (φιλία, οικογένεια) επιχείρησαν να “διευρύνουν” το περιεχόμενο του όρου σύντροφοι μαγειρεύοντας και τρώγωντας συλλογικά έχει μια αυταξία και για αρκετούς από εμάς αποτελεί πράξη με ρηξιακο περιεχόμενο.

Σύντροφοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό ήρθαν σε επαφή μαζί μας, συζήτησαν πάνω στην δομή που ακολουθήσαμε, αναφέρθηκαν στον ΣΧγΤ σε κείμενά τους και, το κυριότερο, προσπάθησαν να αναπαράγουν το παράδειγμά μας με τον δικό τους τρόπο. Αυτό   μας έδειξε ότι ο ΣΧγΤ υπήρξε σε κάποιο βαθμό σημείο αναφοράς και έμπνευση γενικότερα για τον κόσμο του αγώνα.

 

Αρνητικά – Αυτοκριτική

Αν και οι άνθρωποι που πλαισίωσαν το εγχείρημα στην αρχική του φάση είχαν διαφορετικά (αν και όχι αντιθετικά μεταξύ τους) κίνητρα ωστόσο διακρίνονταν από μια ειλικρινή διάθεση για σύνθεση και την διαμόρφωση ενός κοινού οράματος και πλαισίου. Σε τελική ανάλυση όμως αυτή η επιθυμία έμεινε λειψή: παρόλο που στα βασικά θέματα καταλήξαμε σε συμφωνία, οι προεκτάσεις που έδινε ο καθένας έμειναν σχετικά αγεφύρωτες. Το όραμα για έναν κοινό τόπο συνάντησης, συζήτησης και δράσεων εξαντλήθηκε στα της κουζίνας και δεν έγινε ποτέ το επιθυμητό άνοιγμα προς το “πολιτικό”. Αναλωθήκαμε στα πρακτικά ζητήματα του μαγειρέματος και χάσαμε τα χαρακτηριστικά του στεκιού· παρόλο που σε κάθε σχετική συζήτηση υπήρχε συμφωνία στο ότι το εγχείρημα θα έπρεπε να είναι κάτι παραπάνω από μια συλλογική κουζίνα. Αυτή η αδυναμία να μεταλαμπαδεύσουμε τον προταγματικό χαρακτήρα του εγχειρήματος ήταν πιο εμφανής κάθε φορά που ένα νέο άτομο προσέγγιζε τον χώρο. Δυστυχώς, αυτό δεν το πετύχαμε παρά σε μικρό βαθμό και κυρίως σε ήδη πολιτικά συνειδητοποιημένους συναγωνιστές.

Έτσι, αναπτύχθηκε ένα κλίμα γκρίνιας σχετικά με διάφορα θέματα όπως η έλλειψη σαφούς πολιτικής στόχευσης, η μη ολιστική αντιμετώπιση του ζητήματος της τροφής και η έλλειψη δράσεων. Παράλληλα, δεχτήκαμε κριτική περί αποσύνδεσης από το ευρύτερο κίνημα για την συνολική ανατροπή και υπήρξαν φαινόμενα αποξένωσης από τον πολιτικοποιημένο κόσμο της γειτονιάς.

Σε κάθε περίπτωση, η επιθυμία μας να σταθούμε “ως παράδειγμα για όσους σκέφτονται να κάνουν το βήμα προς την συλλογικοποίηση” δεν ευδοκίμησε. Η συμμετοχή του κόσμου της γειτονιάς, και κυρίως της νεολαίας, στην ζωή του ΣΧγΤ ήταν μικρή σε βαθμό που κάποιοι θεωρούν ότι η κοινωνία δεν αγκάλιασε το εγχείρημα. Χωρίς να αισθανόμαστε την ανάγκη να απολογηθούμε για την συνολική στάση του κόσμου της περιοχής και της κοινωνίας, αναλαμβάνουμε το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί για το γεγονός ότι δεν καταφέραμε να μεταδώσουμε το πρόταγμα της αυτοοργάνωσης μέσα από το παράδειγμα.

Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τις ιδιαιτερότητες ενός εγχειρήματος με καθημερινή λειτουργία και τα οικονομικά ζητήματα που αναπόφευκτα προέκυψαν λόγω της ελλιπούς συμμετοχής συνεισέφεραν στη δημιουργία ενός κλίματος μιζέριας και γκρίνιας κατά περιόδους. Ένα απαιτητικό εγχείρημα όπως αυτό χρειάζεται αρκετό κόσμο που θα δεσμεύεται ως προς τον χρόνο που θα ασχολείται/συμμετέχει. Αυτό δεν το πετύχαμε και τελικά μείναμε λίγοι να κάνουμε τα πάντα.

Επειδή αυτό το κείμενο γράφεται με ειλικρινή διάθεση για αυτοκριτική, αναπόδραστα θα πρέπει να αναφερθούμε σε ένα θέμα για το οποίο φέρουμε ακέραια την ευθύνη. Αυτό δεν είναι άλλο από την κατά καιρούς αδυναμία μας να υλοποιούμε αποφάσεις που λαμβάνονταν. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η αυτοοργάνωση υπονομεύεται όταν δεν υλοποιεί τις αποφάσεις της και αναγνωρίζουμε ότι σε αυτό συντελεί σημαντικά και η έλλειψη διάθεσης για δέσμευση, χαρακτηριστικό που υπήρξε εγγενές από την αρχή λειτουργίας του ΣΧγΤ.

 

Προβληματισμοί

Γεννιέται ένας σοβαρός προβληματισμός που απορρέει από την σχέση του εγχειρήματος με τη Λ.Σ. και την μετεξέλιξη αυτής. Εφόσον το εγχείρημα στήθηκε ως ομάδα εργασίας μιας συνολικότερης πολιτικής διαδικασίας, είχε συγκεκριμένες αρμοδιότητες (το ζήτημα της τροφής)∙ η ανάγκη για συνεύρεση και οργάνωση στην γειτονιά σχετικά με ευρύτερα ζητήματα απαντιόταν στην Λ.Σ. Καθώς όμως διαφαινόταν η φθίνουσα πορεία της βρεθήκαμε σε αμηχανία ως προς τον ρόλο μας, τη πολιτική μας στόχευση, το αν και πώς θα μπορούσαμε να λειτουργήσουμε αυτόνομα. Σήμερα που αναγνωρίζουμε πλέον ότι η απουσία της Λ.Σ. μας άφησε σε ένα σχετικό πολιτικό κενό, προβληματιζόμαστε ως προς τον χαρακτήρα ενός επιμέρους εγχειρήματος συγκεκριμένα για την τροφή και ειδικά του ΣΧγΤ, ο οποίος δεν μπόρεσε να εξελιχθεί σύμφωνα με τις νέες συνθήκες και να επανεφεύρει το πολιτικό του πλαίσιο.

Ένα ακόμη ζήτημα γύρω από το οποίο ταλανιστήκαμε επί μακρόν είναι το ζήτημα της “ανοιχτότητας”. Ως «ανοιχτότητα» ορίζουμε τον ανοιχτό χαρακτήρα του εγχειρήματος που επέτρεπε την συμμετοχή οποιουδήποτε σεβόταν τις αρχές λειτουργίας του χώρου. Βάσει της λογικής της ΛΣ πορευτήκαμε με άξονα τον ανοιχτό χαρακτήρα του εγχειρήματος. Σχεδόν ταυτόχρονα με την παύση της ΛΣ, άνοιξε μια συζήτηση σχετικά με το “εύρος της ανοιχτότητας” που συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας του ΣΧγΤ. Τέθηκαν προβληματισμοί για τον τρόπο λειτουργίας του χώρου (σύμφωνα πάντα με τους όρους που εμείς είχαμε βάλει εξαρχής), τον βαθμό συμμετοχικότητας και εύρεσης πολιτικών συμφωνιών. Ακόμη και στον τελικό απολογισμό στάθηκε αδύνατο να συμφωνήσουμε σε αυτό το θέμα. Σε γενικές γραμμές, υπήρξαν τρεις προσεγγίσεις. Η μία άποψη επικεντρώνεται στη δυσκολία λήψης αποφάσεων, η οποία ερμηνεύεται ως αδυναμία σύνθεσης των διαφορετικών και ετερόκλητων αντιλήψεων που συνυπήρχαν. Η άλλη άποψη ρίχνει το βάρος όχι στην ετερόκλητη σύνθεση μιας ομάδας σε κάθε περίπτωση αλλά κυρίως στην δυναμική της συγκεκριμένης ομάδας ανθρώπων που βρέθηκαν να συνδιαμορφώσουν και λειτουργήσουν τον χώρο. Τέλος, υπάρχει μια τρίτη άποψη που θεωρεί ψευδές το δίλημμα περί «ανοιχτότητας» και εντοπίζει το πρόβλημα στην έλλειψη δεσμεύσεων.

Τέλος, κατά καιρούς δεχτήκαμε κριτική για ελλιπή παρουσία στη γειτονιά και εναλλακτισμό. Ήμασταν θετικοί σε κάθε κριτική αλλά σε μεγάλο βαθμό την θεωρούμε άδικη για ένα σύνολο από λόγους. Όσον αφορά την κριτική περί ελλιπούς παρουσίας στη γειτονιά, αν και λίγο καθυστερημένα, τα αντανακλαστικά μας λειτούργησαν· από ένα σημείο και έπειτα αποπειραθήκαμε να αποκτήσουμε σταθερή παρουσία στη γειτονιά ενημερώνοντας για την ύπαρξη και τη λογική του χώρου (μπροσούρα αυτοπαρουσίασης, αφίσες με το εβδομαδιαίο πρόγραμμα κλπ.). Όσον δε αφορά τις αιτιάσεις περί εναλλακτισμού, θεωρούμε ότι η πληρέστερη απάντηση δίνεται από το παρόν κείμενο. Πάντως, μετά την διάλυση της ΛΣ ο χώρος αποτέλεσε σημείο αναφοράς (αν και προφανώς άτυπο) για τους ανένταχτους συντρόφους της περιοχής. Αρκετά είναι τα παραδείγματα όπως δράσεις στην γειτονιά (πορείες, διαμαρτυρίες, στένσιλ και συζητήσεις) καθώς και προσυγκεντρώσεις για πορείες στο κέντρο.

 

Επίλογος

Όπως ειπώθηκε, σκοπός του κειμένου δεν ήταν να δώσει οριστικές απαντήσεις σε ζητήματα που συλλογικά και στην πράξη δεν καταφέραμε να απαντήσουμε μέσα σε δυόμιση χρόνια λειτουργίας. Ελπίζουμε ωστόσο τα βήματα που κάναμε και οι θετικές εμπειρίες που αποκομίσαμε να βοηθήσουν τα υπάρχοντα εγχειρήματα και, ιδανικά, να γίνουν έμπνευση για την δημιουργία ανάλογων εγχειρημάτων στο μέλλον. Στο κάτω-κάτω, χαμένος αγώνας είναι αυτός που δεν δόθηκε πότε!

Μετά τις τελευταίες διαχειριστικές συνελεύσεις αποφασίστηκε ότι ο Συλλογικός Χώρος για την Τροφή κλείνει οριστικά (θα ακολουθήσει κείμενο τις επόμενες μέρες). Αφήνουμε το χώρο με ένα πάρτυ, και για να περάσουμε καλά αλλά και για οικονομική ενίσχυση για τα τελευταία έξοδα.

Το μεσημέρι της Κυριακής 1 Ιουνίου το σωματείο Σερβιτόρων, μαγείρων και λοιπών εργαζομένων στον χώρο του επισιτισμού μαζί με δεκάδες άτομα από τα συλλογικά εγχειρήματα των γειτονιών μας έκαναν παρέμβαση έξω από την καφετέρεια “Βοτανοπωλείο” στην πλατεία Μερκούρημ στα Άνω Πετράλωνα. Ο λόγος; Διαβάστε το παρακάτω κείμενο:

Τα τελευταία χρόνια στα Πετράλωνα, είτε ως Λαϊκή Συνέλευση είτε ως πρωτοβουλίες κατοίκων, έχουμε βρεθεί αρκετές φορές να συζητάμε για την εξάπλωση των χώρων διασκέδασης στην γειτονιά μας. Μεταξύ άλλων μας απασχολεί ο σεβασμός των μαγαζιών στους κατοίκους της γειτονιάς αλλά και οι εργασιακές συνθήκες που επικρατούν τη στιγμή που η ανάπτυξη “εναλλακτικών διασκεδασουπόλεων” γίνεται με μοναδικό κριτήριο το κέρδος των αφεντικών.

Σε κάθε προσπάθεια που έχει γίνει ενάντια στην καταπάτηση της ποιότητας ζωής μας (πορείες, συλλογικές κουζίνες, δημιουργία του Συλλογικού Χώρου για την Τροφή) είχαμε στο πλάι μας την συντρόφισσα Δ.Π. η οποία εργαζόταν στη καφετέρια “Βοτανοπωλείο”, στην πλατεία Μερκούρη στα Άνω Πετράλωνα. Οι συνθήκες εργασίας της συμβάδιζαν με το πνεύμα της εποχής:

• Μη καταβολή ενσήμων τους πρώτους μήνες Μισά ένσημα για 8ωρη, 9ωρη, 10ωρη, ακόμα και 11ωρη εργασία τους επόμενους μήνες
• Μη καταβολή υπερωριακού ωρομισθίου και ωρομισθίου αργίας Μη καταβολή επιδομάτων και δώρων
• Ελαστικότητα στα πόστα και υπερβολικός φόρτος εργασίας (καλούταν να κάνει όλα τα πόστα ταυτόχρονα και να βγάλει δουλειά τριών εργαζομένων)
• Εξοντωτικά ωράρια (ως και 11 ώρες) χωρίς διάλειμμα για ξεκούραση ή φαγητό (ούτε καν για να πάει τουαλέτα)
• Ελαστικό ωράριο (ανάλογα με την δουλειά που είχε το μαγαζί, την καλούσαν να έρθει μέχρι και 3 ώρες νωρίτερα, ενημερώνοντάς την μισή ώρα πριν )
• Αδυναμία διαχείρισης του προσωπικού της χρόνου λόγω του αλλοπρόσαλλου προγράμματος
• Μη παραχώρηση άδειας εργασίας και αναρρωτικής άδειας

Πριν δύο μήνες και ενώ η Δ.Π. είχε τραυματιστεί στον αυχένα μετά από 11ωρη βάρδια, ο ιδιοκτήτης της καφετέριας ακύρωσε αυθαίρετα την ολιγοήμερη άδεια που είχαν συμφωνήσει ήδη από τον Ιανουάριο. Όταν η συντρόφισσα διεκδίκησε τα αυτονόητα, η απάντηση του αφεντικού ήταν ο εκβιασμός. Εκδικητικά αφαίρεσε το όνομά της από το πρόγραμμα για δέκα ημέρες και ουσιαστικά, όταν αυτή επέστρεψε, την κάλεσε να παραιτηθεί αφού “δεν ήταν ικανοποιημένη από τις συνθήκες εργασίας”… Η Δ.Π. αρνήθηκε να υποκύψει στον εκβιασμό και ακολούθησε η απόλυσή της.

Με την συμπαράσταση των συναδέλφων και συναδελφισσών της από το Σωματείο Σερβιτόρων Μαγείρων, η Δ.Π. διεκδικεί να της καταβληθούν όλες οι νόμιμες αποδοχές της σύμφωνα με το πραγματικό ωράριο και ωρομίσθιο και όχι σύμφωνα με τα όσα πλασματικά δηλώνει το “αφεντικό” για να βάλει περισσότερα φράγκα στην τσέπη του. Ως Συλλογικός Χώρος για την Τροφή απαιτούμε να καταβληθούν οι νόμιμες αποδοχές στη Δ.Π. και στεκόμαστε αλληλέγγυα σ’ αυτόν τον αγώνα…

Ο ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΣΜΟΣ ΠΟΥΛΑΕΙ, ΚΑΙΡΟΣ ΝΑ ΠΛΗΡΩΣΕΙ ΚΙΟΛΑΣ

Συλλογικός Χώρος για την Τροφή

 

 Δύο χρόνια τα τρώμε μαζί…

Μια μικρή παρουσίαση του «Συλλογικού χώρου για την τροφή της Λαϊκής Συνέλευσης Κατοίκων Θησείου, Πετραλώνων, Κουκακίου»

Τα τελευταία 12 χρόνια κάτοικοι της περιοχής Πετραλώνων, Θησείου και Κουκακίου συναντιούνται, συζητούν και δρουν προσπαθώντας να δώσουν λύσεις στα προβλήματα που τους απασχολούν με ένα τρόπο αδιαμεσολάβητο και άμεσο. Σε αυτή τη βάση ξεκίνησε η Λαϊκή Συνέλευση Πετραλώνων-Θησείου-Κουκακίου να λειτουργεί ως συλλογική δράση από τον Νοέμβρη του 2002. Μέσα από παρεμβάσεις, δράσεις και το βασικότερο, μέσα από εγχειρήματα που σχηματοποιήθηκαν στην Λαϊκή Συνέλευση όπως ο “Κοινωνικός χώρος για την υγεία” που στεγάζεται στο κατειλημμένο πρώην ΠΙΚΠΑ στα πέτρινα των Πετραλώνων, η Λαϊκή Συνέλευση επιδιώκει να δώσει σάρκα και οστά στο σύνθημα “παίρνουμε τη ζωή μας στα χέρια μας”. Ένα τέτοιο εγχείρημα είναι και ο “Συλλογικός χώρος για την τροφή”.

Η ιστορία του “Συλλογικού χώρου για την τροφή” ξεκινά τον Οκτώβρη του 2011 όπου μια ομάδα εργασίας της Λαϊκής Συνέλευσης άρχισε να συζητά το ζήτημα της τροφής, δηλαδή την σχέση μας με την τροφή από την παραγωγή έως το πιάτο. Έχοντας μέσα από τις λαϊκές συνελεύσεις μας ανοίξει το πεδίο συζήτησης σε όλα όσα αφορούν στις ζωές μας, δεν θα μπορούσαμε παρά να σταθούμε κριτικά απέναντι σε αυτή την σχέση που, όπως την βιώνουμε μέσα στον καπιταλισμό, ενέχει την εκμετάλλευση, την καταπίεση και την λεηλασία. Φυσικά, αντιλαμβανόμαστε ότι ο αγώνας για μια άλλη σχέση με τη τροφή δεν μπορεί παρά να είναι συνολικός. Εμείς σταθήκαμε σε μια πτυχή του ζητήματος, αυτή της εξατομίκευσης που προωθεί ο κόσμος της εξουσίας.

Απέναντι σ’ αυτό προτάσσουμε ένα άλλο φαντασιακό, όπου οι άνθρωποι μετεξελίσσονται από ιδιώτες σε πλάσματα κοινοτικά. Στόχος του χώρου είναι να γίνει το “δεύτερο σπίτι μας”, όπου η αλληλογνωριμία, η αλληλεγγύη, η αλληλοϋποστήριξη και ο αλληλοσεβασμός είναι εκείνοι οι κρίκοι που θα βοηθήσουν το χτίσιμο ενός άλλου οράματος, για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο που θέλουμε και ονειρευόμαστε. Έτσι, αποφασίσαμε να συλλογικοποιήσουμε τις ανάγκες μας ξεκινώντας από τις κουζίνες μας.

Βρεθήκαμε λοιπόν στον χώρο όπου στεγάζεται σήμερα το εγχείρημα, έναν χώρο στη γωνία Δωριέων και Ταντάλου στα Άνω Πετράλωνα. Με εφόδιο την κοινή μας επιθυμία να δημιουργήσουμε ένα τόπο συνάντησης ξεκινήσαμε να χτίζουμε από το μηδέν την υποδομή μιας συλλογικής κουζίνας. Η μεταξύ μας όσμωση και η διαμόρφωση του εγχειρήματος με όρους αντιιεραρχικούς και συμμετοχικούς ήταν εξ αρχής το ζητούμενο. Γι’ αυτό και οι οικοδομικές εργασίες έγιναν από όλους και όλες εμάς, χωρίς ειδικούς. Θέλοντας να αμφισβητήσουμε έμπρακτα τους διακριτούς ρόλους, επιλέξαμε να διαμορφώσουμε τον χώρο έτσι ώστε να είναι ενιαίος, όπου δεν υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στους “μάγειρες” και τις επισκεπτρίες / ες. Όλη αυτή η διαδικασία έφερε νέους ανθρώπους κοντά στο εγχείρημα, αλλά και όλους όλες μας πιο κοντά στην εμπειρία της κοινότητας.

Μέσα από ένα κύκλο συζητήσεων με σκοπό να ανακαλύψουμε τις κοινές μας αξίες που θα μπορούσαν να θεμελιώσουν το εγχείρημα, συνδιαμορφώσαμε τον τρόπο που λειτουργεί ο “Συλλογικός χώρος για την τροφή” μέχρι και σήμερα:

Όλοι και όλες συνεισφέρουμε όπως μπορεί ο καθένας και χωρίς εξειδίκευση αναλαμβάνουμε κυκλικά όλες τις εργασίες του χώρου. Επιδιώκουμε την συνάντησή μας κινούμενοι με μια ελευθεριακή αντίληψη που είναι αντίθετη σε διακρίσεις βάση του χρώματος, της φυλής, του φύλου, των σεξουαλικών προτιμήσεων ή οποιασδήποτε άλλης διάκρισης.

Θέλουμε οι μεταξύ μας σχέσεις να βασίζονται στην εμπιστοσύνη και την αλληλεγγύη και ισότιμα να συνεισφέρουμε ανεξάρτητα από το αν έχει κανείς λεφτά ή όχι από το αν έχει κανείς δουλειά ή όχι. Γι’ αυτό το λόγο αποφασίσαμε τα έξοδα του χώρου να βγαίνουν με ελεύθερη συνεισφορά. Έτσι, δεν υπάρχει αντίτιμο στο φαγητό αλλά ο καθένας και η καθεμία αφήνει ό,τι μπορεί στο κουτί («γουρουνάκι») που υπάρχει στο χώρο.

Λειτουργούμε με μοναδικό αποφασιστικό όργανο την τακτική συνέλευση του χώρου. Αντι-ιεραρχικά και βάση σύνθεσης προσπαθούμε να αποφασίζουμε όλοι μαζί λαμβάνοντας υπόψη όλες τις απόψεις, αναζητώντας λύσεις που μας καλύπτουν όλες.

Η σχέση μας με τους μηχανισμούς της εξουσίας, της καταπίεσης και του ελέγχου είναι ανταγωνιστική. Συνεπώς, είμαστε αντίθετοι στη λογική της φιλανθρωπίας, την οποία αντιλαμβανόμαστε ως ένα μηχανισμό που εφαρμόζεται από τους πάνω για την συμμόρφωση των από κάτω. Γι’ αυτό και δεν θέλουμε καμία σχέση με φιλανθρωπικούς φορείς αλλά ούτε και με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, τις οποίες βλέπουμε να εργάζονται για την αφομοίωση της αντίστασης απ΄ τον κόσμο της εξουσίας.

Είμαστε ανεξάρτητοι από κόμματα και από πολιτικές συλλογικότητες. Θέλουμε όμως ο “Συλλογικός χώρος για την τροφή” να είναι ένας χώρος ζύμωσης και ελεύθερης διακίνησης πολιτικών απόψεων και κριτικής.

Έτσι, εδώ και ενάμιση περίπου χρόνο κάποιοι άνθρωποι σε (σχεδόν) καθημερινή βάση μαγειρεύουν και τρώνε συλλογικά. Επίσης κάποια απογεύματα ο χώρος είναι ανοιχτός για καφενείο, συζητήσεις και εκδηλώσεις. Τέλος γίνονται προβολές ταινιών, για τις οποίες ενημερώνουμε τη γειτονία με αφίσα.

.

Το ζητούμενο είναι η αντάμωσή μας με στόχο την κοινότητα

Σκοπός αυτού εδώ του ενημερωτικού είναι να σας παρουσιάσουμε τι έχουμε καταφέρει μέχρι τώρα. Για να είμαστε όμως ειλικρινείς, οφείλουμε να σας παραθέσουμε και μερικές από τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες μας, τις αδυναμίες μας και τα όνειρά μας…

Αυτό που επιθυμούμε πάνω απ’ όλα για ένα τέτοιο εγχείρημα είναι να μπορέσει να σταθεί σαν παράδειγμα για όσους σκέφτονται να κάνουν το βήμα προς τη συλλογικοποίηση. Με άλλα λόγια, θέλουμε τον πολλαπλασιασμό τέτοιων εγχειρημάτων στη γειτονιά μας και παντού. Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια κινητοποιούνται πολλοί προς μία τέτοια κατεύθυνση. Σήμερα δραστηριοποιούνται στην πόλη μας πολλές συλλογικές κουζίνες, συλλογικοί μπαχτσέδες κ.τ.λ. Μια από τις μεγαλύτερες αδυναμίες μας μέχρι τώρα είναι ότι δεν καταφέραμε να δημιουργήσουμε ισχυρούς δεσμούς με άλλα τέτοια εγχειρήματα. Το κάλεσμα όμως προς μία τέτοια κατεύθυνση θα έπρεπε να  αποτελεί μια βασική  στόχευση: η δικτύωση όλων αυτών των εγχειρημάτων με την προοπτική να επαναπροσδιορίσουμε από κοινού την σχέση μας με την τροφή συνολικά και την σχέση μας με την παραγωγή και την προμήθεια ειδικά. Με αυτό το σκεπτικό έχουμε ανοίξει μια συζήτηση για μια ακόμη επιθυμία μας, την δυνατότητα της αστικής καλλιέργειας.

Προς αυτή την κατεύθυνση λοιπόν θα προσπαθήσουμε να κάνουμε βήματα, διευρευνόντας, μέσα από την επαφή με παρόμοια εγχειρήματα, τις δυνατότητες που υπάρχουν.

Και ταυτόχρονα, θέλουμε να θυμίσουμε ξανά στον κόσμο αυτής της γειτονίας ότι το εγχείρημα, ήταν και παραμένει ανοιχτό σε όλους και όλες και ότι έχει πάντα ανάγκη από νέους ανθρώπους, που θα το πλησιάσουν, θα το γνωρίσουν, θα συμμετάσχουν και θα το αλλάξουν μαζί με μας, προσθέτωντας την δική τους οπτική και θέληση, σε κάτι που εξαρχής φτιάχτηκε απευθηνόμενο στην κοινότητα.

Συλλογικός χώρος για την τροφή / Δωριέων 5 & Ταντάλου, Άνω Πετράλωνα

Το πρόγραμμα υπόκειται σε συνεχείς αλλαγές και ενημερώσεις, οπότε καλό θα ήταν να το συμβουλεύεστε τακτικά.