Κατηγορία: Ο λόγος μας

Σύντομο Ιστορικό του Συλλογικού Χώρου για την Τροφή

Όπως αναφέρεται και στο κείμενο παρουσίασης, η απόφαση για την δημιουργία του χώρου πάρθηκε από την Λαϊκή Συνέλευση Κατοίκων Θησείου-Κουκακίου-Πετραλώνων όταν αυτή αποφάσισε να ασχοληθεί πιο συγκεκριμένα με τους βασικούς άξονες της διαβίωσης: υγεία, τροφή, στέγη και άλλα. Η επιτυχημένη λειτουργία του “Κοινωνικού Χώρου για την Υγεία” στο κατειλημμένο ΠΙΚΠΑ των Άνω Πετραλώνων αποτέλεσε έμπνευση για την δημιουργία ενός παρόμοιου εγχειρήματος σε σχέση με την τροφή. Ταυτόχρονα, ξεκίνησαν ανάλογες συζητήσεις για τη δημιουργία και άλλων εγχειρημάτων στην περιοχή που θα κάλυπταν τις υπόλοιπες ανάγκες (λχ στέγη) και θα έδιναν το στίγμα της ΛΣ στην περιοχή.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, το γενικό πολιτικό πλαίσιο και τα προτάγματα προέκυπταν από τον λόγο, τη δράση και τις αποφάσεις της Λαϊκής Συνέλευσης. Οι αρχές λειτουργίας ήταν ο συλλογικός τρόπος λήψης αποφάσεων βάσει σύνθεσης, η αντίθεση σε κάθε εξουσία, καταπίεση, έλεγχο, διάκριση και ιεραρχία και η αυτονομία απέναντι σε κράτος, θεσμούς, πολιτικές συλλογικότητες και κόμματα. Επιπρόσθετα, ο κόσμος που πλαισίωσε το εγχείρημα στην έναρξη λειτουργίας του αντικατόπτριζε την ποικιλομορφία πολιτικών πεποιθήσεων, αντιλήψεων και χαρακτήρων που υπήρχε και στην ΛΣ. Έτσι, λόγω των ετερόκλητων χαρακτηριστικών των συμμετεχόντων και των απόψεών τους, από την μία υπήρξε ένας πλουραλισμός, εξωστρέφεια και διάθεση απεύθυνσης προς την γειτονιά ενώ από την άλλη έγινε εμφανής η δυσκολία συνεννόησης και συνεργασίας.

Την ίδια περίοδο που το εγχείρημα έκανε τα πρώτα του βήματα, άρχιζαν να εμφανίζονται και τα πρώτα σημάδια κόπωσης στο κίνημα των λαϊκών συνελεύσεων μεταξύ των οποίων και η συνέλευση της γειτονιάς μας. Ο προσδιορισμός των αιτιών που οδήγησαν σε αυτή την παρακμή είναι αντικείμενο μιας ευρύτερης συζήτησης που ξεπερνάει τα όρια αυτού του κειμένου. Σε κάθε περίπτωση, η κούραση οδήγησε σε φθορά αρκετών δομών που είχαν δημιουργηθεί και σε μεγάλο βαθμό σε τάσεις εξατομίκευσης.

Συνέπεια όλων των προηγουμένων ήταν να δημιουργηθεί μια απόσταση μεταξύ του εγχειρήματος και της ΛΣ – απόσταση που οδήγησε σε εντάσεις και διχογνωμίες στην τελική φάση ύπαρξης της ΛΣ. Με την οριστική παύση λειτουργίας της ΛΣ ωστόσο αναδείχθηκε ένα άλλο σοβαρό ζήτημα που ταλαιπώρησε τον ΣΧγΤ για όλο το διάστημα λειτουργίας του: η απουσία του συγκεκριμένου πολιτικού πλαισίου που πρόσφερε η ύπαρξη της ΛΣ οδήγησε σε αποπροσανατολισμό και εσωστρέφεια που από πολλούς ερμηνεύτηκε ως γενικότερη απονοηματοδότηση και έλλειψη προτάγματος και πολιτικού στίγματος.

Μιας και στόχος του παρόντος κειμένου είναι να αποκρυσταλλωθεί η εμπειρία της συμμετοχής στον ΣΧγΤ, για να διευκολύνουμε την ανάγνωση, έχουμε χωρίσει τα συμπεράσματά μας σε τρεις ενότητες:

• Θετικά όπου αναλύουμε τα σημεία για τα οποία συμφωνήσαμε ότι αποτελούν κατακτήσεις του εγχειρήματος
• Αρνητικά όπου κάνουμε αυτοκριτική για όσους τομείς κρίνουμε πως οφείλαμε να πορευτούμε διαφορετικά
• Προβληματισμοί όπου παραθέτουμε τα θέματα για τα οποία δεν καταφέραμε να καταλήξουμε σε οριστικά συμπεράσματα μαζί με το σύνολο των απόψεων που εκφράστηκαν σχετικά με αυτά

 

Θετικά

Η προσπάθεια να λειτουργήσει μια συλλογική κουζίνα σε (σχεδόν) καθημερινή βάση αποτελεί ένα πρωτοποριακό εγχείρημα που απ’ όσο ξέρουμε δεν απαντάται στην μέχρι τώρα ιστορία του “από τα κάτω” κινήματος στην Ελλάδα. Αυτή η έλλειψη πρότερης εμπειρίας, μας ανάγκασε να βαδίσουμε ουσιαστικά στα τυφλά, να πειραματιστούμε με λύσεις για τα προβλήματα που ανέκυπταν και να δοκιμάζουμε συνέχεια νέους τρόπους και μεθόδους για να εξασφαλίσουμε την συνέχεια του εγχειρήματος. Παρόλα αυτά, καταφέραμε να είμαστε συνεπείς στα βασικά χαρακτηριστικά που, όπως προαναφέραμε, κληροδοτήθηκαν από την ΛΣ δηλαδή το τρίπτυχο αντίσταση-αλληλεγγύη-αυτοοργάνωση καθώς και στον ανοιχτό χαρακτήρα του εγχειρήματος.

Η προφανέστερη επιτυχία σε αυτά τα δυόμιση χρόνια ήταν ότι καταφέραμε σε μεγάλο βαθμό να καλύψουμε τις διατροφικές μας ανάγκες με τους δικούς μας όρους. Εξ αρχής αποφασίσαμε ότι θα λειτουργούμε με ελεύθερη συνεισφορά χωρίς καθορισμένο αντίτιμο και διατηρήσαμε αυτό τον χαρακτήρα μέχρι τέλους ακόμα και στα γλέντια, τις γιορτές και τις προβολές ταινιών που οργανώσαμε. Η απόφαση πάρθηκε ακροβατώντας ανάμεσα στον ρεαλισμό της οικονομικής πραγματικότητας και στον προταγματικό μας ιδεαλισμό και γι’ αυτό εξάλλου υπήρξαν αρχικά αντιδράσεις λόγω του φόβου περί βιωσιμότητας ενός εγχειρήματος που θα λειτουργούσε με αυτόν τον τρόπο. Παρόλα αυτά, ο ΣΧγΤ κατάφερε να λειτουργήσει δίχως αντίτιμο για δυόμιση χρόνια βασιζόμενος στην αρχή του “ο καθένας σύμφωνα με τις δυνατότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του”. Βέβαια, χωρίς αυτό να αποτελεί οριστικό συμπέρασμα, εκφράστηκε και η άποψη ότι ο συγκεκριμένος τρόπος λειτουργίας συνάντησε τα όριά του λόγω των δεδομένων πάγιων εξόδων (ενοίκιο, λογαριασμοί). Το περιβάλλον ανεργίας και οικονομικής στενότητας και κυρίως η μειωμένη συμμετοχή είχαν το τίμημά τους στην οικονομική ευρωστία του εγχειρήματος.

Ανακαλύψαμε επίσης ότι ο καταμερισμός εργασιών, όταν γίνεται υπό τις κατάλληλες συνθήκες, δημιουργεί ελεύθερο χρόνο και απελευθερώνει την δημιουργικότητα του καθενός.

Ένα χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου εγχειρήματος στο οποίο θέλουμε να σταθούμε είναι ότι, λόγω της καθημερινής μεσημεριανής λειτουργίας, όσοι στήριζαν τον χώρο μοιράστηκαν σε δύο κατηγορίες. Από την μία πλευρά ήταν οι συμμετέχοντες καθημερινά (κυρίως άνεργοι, συνταξιούχοι και εργαζόμενοι με ελαστικά ωράρια) που σε γενικές γραμμές είχαν μειωμένες οικονομικές δυνατότητες. Από την άλλη, οι εργαζόμενοι που ναι μεν συνέβαλλαν περισσότερο οικονομικά αλλά δεν είχαν ούτε τη δυνατότητα ούτε την εμπειρία της καθημερινής συμμετοχής. Παρά την φαινομενική αυτή αντίφαση, σε πολύ μεγάλο βαθμό καταφέραμε να συνυπάρχουμε αρμονικά σεβόμενοι την καθημερινότητα και τις δυνατότητες του καθενός.

Αν και κάποιοι γνωριζόμασταν και πριν τις διεργασίες της ΛΣ, οι περισσότεροι γνωριστήκαμε είτε μέσα σε αυτές είτε μέσα στον ΣΧγΤ. Το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων χωρίς παραδοσιακές σχέσεις (φιλία, οικογένεια) επιχείρησαν να “διευρύνουν” το περιεχόμενο του όρου σύντροφοι μαγειρεύοντας και τρώγωντας συλλογικά έχει μια αυταξία και για αρκετούς από εμάς αποτελεί πράξη με ρηξιακο περιεχόμενο.

Σύντροφοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό ήρθαν σε επαφή μαζί μας, συζήτησαν πάνω στην δομή που ακολουθήσαμε, αναφέρθηκαν στον ΣΧγΤ σε κείμενά τους και, το κυριότερο, προσπάθησαν να αναπαράγουν το παράδειγμά μας με τον δικό τους τρόπο. Αυτό   μας έδειξε ότι ο ΣΧγΤ υπήρξε σε κάποιο βαθμό σημείο αναφοράς και έμπνευση γενικότερα για τον κόσμο του αγώνα.

 

Αρνητικά – Αυτοκριτική

Αν και οι άνθρωποι που πλαισίωσαν το εγχείρημα στην αρχική του φάση είχαν διαφορετικά (αν και όχι αντιθετικά μεταξύ τους) κίνητρα ωστόσο διακρίνονταν από μια ειλικρινή διάθεση για σύνθεση και την διαμόρφωση ενός κοινού οράματος και πλαισίου. Σε τελική ανάλυση όμως αυτή η επιθυμία έμεινε λειψή: παρόλο που στα βασικά θέματα καταλήξαμε σε συμφωνία, οι προεκτάσεις που έδινε ο καθένας έμειναν σχετικά αγεφύρωτες. Το όραμα για έναν κοινό τόπο συνάντησης, συζήτησης και δράσεων εξαντλήθηκε στα της κουζίνας και δεν έγινε ποτέ το επιθυμητό άνοιγμα προς το “πολιτικό”. Αναλωθήκαμε στα πρακτικά ζητήματα του μαγειρέματος και χάσαμε τα χαρακτηριστικά του στεκιού· παρόλο που σε κάθε σχετική συζήτηση υπήρχε συμφωνία στο ότι το εγχείρημα θα έπρεπε να είναι κάτι παραπάνω από μια συλλογική κουζίνα. Αυτή η αδυναμία να μεταλαμπαδεύσουμε τον προταγματικό χαρακτήρα του εγχειρήματος ήταν πιο εμφανής κάθε φορά που ένα νέο άτομο προσέγγιζε τον χώρο. Δυστυχώς, αυτό δεν το πετύχαμε παρά σε μικρό βαθμό και κυρίως σε ήδη πολιτικά συνειδητοποιημένους συναγωνιστές.

Έτσι, αναπτύχθηκε ένα κλίμα γκρίνιας σχετικά με διάφορα θέματα όπως η έλλειψη σαφούς πολιτικής στόχευσης, η μη ολιστική αντιμετώπιση του ζητήματος της τροφής και η έλλειψη δράσεων. Παράλληλα, δεχτήκαμε κριτική περί αποσύνδεσης από το ευρύτερο κίνημα για την συνολική ανατροπή και υπήρξαν φαινόμενα αποξένωσης από τον πολιτικοποιημένο κόσμο της γειτονιάς.

Σε κάθε περίπτωση, η επιθυμία μας να σταθούμε “ως παράδειγμα για όσους σκέφτονται να κάνουν το βήμα προς την συλλογικοποίηση” δεν ευδοκίμησε. Η συμμετοχή του κόσμου της γειτονιάς, και κυρίως της νεολαίας, στην ζωή του ΣΧγΤ ήταν μικρή σε βαθμό που κάποιοι θεωρούν ότι η κοινωνία δεν αγκάλιασε το εγχείρημα. Χωρίς να αισθανόμαστε την ανάγκη να απολογηθούμε για την συνολική στάση του κόσμου της περιοχής και της κοινωνίας, αναλαμβάνουμε το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί για το γεγονός ότι δεν καταφέραμε να μεταδώσουμε το πρόταγμα της αυτοοργάνωσης μέσα από το παράδειγμα.

Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τις ιδιαιτερότητες ενός εγχειρήματος με καθημερινή λειτουργία και τα οικονομικά ζητήματα που αναπόφευκτα προέκυψαν λόγω της ελλιπούς συμμετοχής συνεισέφεραν στη δημιουργία ενός κλίματος μιζέριας και γκρίνιας κατά περιόδους. Ένα απαιτητικό εγχείρημα όπως αυτό χρειάζεται αρκετό κόσμο που θα δεσμεύεται ως προς τον χρόνο που θα ασχολείται/συμμετέχει. Αυτό δεν το πετύχαμε και τελικά μείναμε λίγοι να κάνουμε τα πάντα.

Επειδή αυτό το κείμενο γράφεται με ειλικρινή διάθεση για αυτοκριτική, αναπόδραστα θα πρέπει να αναφερθούμε σε ένα θέμα για το οποίο φέρουμε ακέραια την ευθύνη. Αυτό δεν είναι άλλο από την κατά καιρούς αδυναμία μας να υλοποιούμε αποφάσεις που λαμβάνονταν. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η αυτοοργάνωση υπονομεύεται όταν δεν υλοποιεί τις αποφάσεις της και αναγνωρίζουμε ότι σε αυτό συντελεί σημαντικά και η έλλειψη διάθεσης για δέσμευση, χαρακτηριστικό που υπήρξε εγγενές από την αρχή λειτουργίας του ΣΧγΤ.

 

Προβληματισμοί

Γεννιέται ένας σοβαρός προβληματισμός που απορρέει από την σχέση του εγχειρήματος με τη Λ.Σ. και την μετεξέλιξη αυτής. Εφόσον το εγχείρημα στήθηκε ως ομάδα εργασίας μιας συνολικότερης πολιτικής διαδικασίας, είχε συγκεκριμένες αρμοδιότητες (το ζήτημα της τροφής)∙ η ανάγκη για συνεύρεση και οργάνωση στην γειτονιά σχετικά με ευρύτερα ζητήματα απαντιόταν στην Λ.Σ. Καθώς όμως διαφαινόταν η φθίνουσα πορεία της βρεθήκαμε σε αμηχανία ως προς τον ρόλο μας, τη πολιτική μας στόχευση, το αν και πώς θα μπορούσαμε να λειτουργήσουμε αυτόνομα. Σήμερα που αναγνωρίζουμε πλέον ότι η απουσία της Λ.Σ. μας άφησε σε ένα σχετικό πολιτικό κενό, προβληματιζόμαστε ως προς τον χαρακτήρα ενός επιμέρους εγχειρήματος συγκεκριμένα για την τροφή και ειδικά του ΣΧγΤ, ο οποίος δεν μπόρεσε να εξελιχθεί σύμφωνα με τις νέες συνθήκες και να επανεφεύρει το πολιτικό του πλαίσιο.

Ένα ακόμη ζήτημα γύρω από το οποίο ταλανιστήκαμε επί μακρόν είναι το ζήτημα της “ανοιχτότητας”. Ως «ανοιχτότητα» ορίζουμε τον ανοιχτό χαρακτήρα του εγχειρήματος που επέτρεπε την συμμετοχή οποιουδήποτε σεβόταν τις αρχές λειτουργίας του χώρου. Βάσει της λογικής της ΛΣ πορευτήκαμε με άξονα τον ανοιχτό χαρακτήρα του εγχειρήματος. Σχεδόν ταυτόχρονα με την παύση της ΛΣ, άνοιξε μια συζήτηση σχετικά με το “εύρος της ανοιχτότητας” που συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας του ΣΧγΤ. Τέθηκαν προβληματισμοί για τον τρόπο λειτουργίας του χώρου (σύμφωνα πάντα με τους όρους που εμείς είχαμε βάλει εξαρχής), τον βαθμό συμμετοχικότητας και εύρεσης πολιτικών συμφωνιών. Ακόμη και στον τελικό απολογισμό στάθηκε αδύνατο να συμφωνήσουμε σε αυτό το θέμα. Σε γενικές γραμμές, υπήρξαν τρεις προσεγγίσεις. Η μία άποψη επικεντρώνεται στη δυσκολία λήψης αποφάσεων, η οποία ερμηνεύεται ως αδυναμία σύνθεσης των διαφορετικών και ετερόκλητων αντιλήψεων που συνυπήρχαν. Η άλλη άποψη ρίχνει το βάρος όχι στην ετερόκλητη σύνθεση μιας ομάδας σε κάθε περίπτωση αλλά κυρίως στην δυναμική της συγκεκριμένης ομάδας ανθρώπων που βρέθηκαν να συνδιαμορφώσουν και λειτουργήσουν τον χώρο. Τέλος, υπάρχει μια τρίτη άποψη που θεωρεί ψευδές το δίλημμα περί «ανοιχτότητας» και εντοπίζει το πρόβλημα στην έλλειψη δεσμεύσεων.

Τέλος, κατά καιρούς δεχτήκαμε κριτική για ελλιπή παρουσία στη γειτονιά και εναλλακτισμό. Ήμασταν θετικοί σε κάθε κριτική αλλά σε μεγάλο βαθμό την θεωρούμε άδικη για ένα σύνολο από λόγους. Όσον αφορά την κριτική περί ελλιπούς παρουσίας στη γειτονιά, αν και λίγο καθυστερημένα, τα αντανακλαστικά μας λειτούργησαν· από ένα σημείο και έπειτα αποπειραθήκαμε να αποκτήσουμε σταθερή παρουσία στη γειτονιά ενημερώνοντας για την ύπαρξη και τη λογική του χώρου (μπροσούρα αυτοπαρουσίασης, αφίσες με το εβδομαδιαίο πρόγραμμα κλπ.). Όσον δε αφορά τις αιτιάσεις περί εναλλακτισμού, θεωρούμε ότι η πληρέστερη απάντηση δίνεται από το παρόν κείμενο. Πάντως, μετά την διάλυση της ΛΣ ο χώρος αποτέλεσε σημείο αναφοράς (αν και προφανώς άτυπο) για τους ανένταχτους συντρόφους της περιοχής. Αρκετά είναι τα παραδείγματα όπως δράσεις στην γειτονιά (πορείες, διαμαρτυρίες, στένσιλ και συζητήσεις) καθώς και προσυγκεντρώσεις για πορείες στο κέντρο.

 

Επίλογος

Όπως ειπώθηκε, σκοπός του κειμένου δεν ήταν να δώσει οριστικές απαντήσεις σε ζητήματα που συλλογικά και στην πράξη δεν καταφέραμε να απαντήσουμε μέσα σε δυόμιση χρόνια λειτουργίας. Ελπίζουμε ωστόσο τα βήματα που κάναμε και οι θετικές εμπειρίες που αποκομίσαμε να βοηθήσουν τα υπάρχοντα εγχειρήματα και, ιδανικά, να γίνουν έμπνευση για την δημιουργία ανάλογων εγχειρημάτων στο μέλλον. Στο κάτω-κάτω, χαμένος αγώνας είναι αυτός που δεν δόθηκε πότε!

Από το (πρώτο) κοινωνικό ιατρείο, στον Κοινωνικό Χώρο για την Υγεία και στον σημερινό γαλαξία των κοινωνικών ιατρείων: Μια διερεύνηση της δυναμικής των αντιθεσμίσεων μέσα από την τρέχουσα εμπειρία στο πεδίο της υγείας.

Εισαγωγή

Η συλλογική εμπειρία του Κοινωνικού Χώρου για την Υγεία αποτελεί ένα πλούσιο παράδειγμα γα την μελέτη των αντιθεσμίσεων. Οι συνθήκες μέσα στις οποίες γεννήθηκε η συγκεκριμένη αντιδομή, «η ανταγωνιστική τοποθέτησή της απέναντι στον κόσμο της εξουσίας και των θεσμών της, ο πρακτικός προσανατολισμός στην αυτοοργανωμένη ανταπόκριση προς τις τρέχουσες ανάγκες και στην άμεση, η εξαρχής συναρμογή της κινηματικής στάσης και του πειραματισμού πάνω στην εδαφικοποίηση της αυτονομίας είναι ενδεικτικά. Διατρέχοντας την ιστορία του Κονωνικού Χώρου για την Υγεία μπορούμε να σημειώσουμε ορισμένα θεμελιακά στοιχεία μιας πρακτικής αντιθέσμισης-αυτοθέσμισης. Εξετάζοντας τις αναφορές μας από την επαφή μας με το πλήθος των κοινωνικών ιατρείων μπορούμε να καταλάβουμε τα ελλείμματα και τις παγίδες που οδηγούν στον ρεφορμισμό, στον εναλλακτισμό και στην αφομοίωση των κοινωνικών δομών που φλερτάρουν με την αυτοοργάνωση.»

Διαβάστε περισσότερα

Το μεσημέρι της Κυριακής 1 Ιουνίου το σωματείο Σερβιτόρων, μαγείρων και λοιπών εργαζομένων στον χώρο του επισιτισμού μαζί με δεκάδες άτομα από τα συλλογικά εγχειρήματα των γειτονιών μας έκαναν παρέμβαση έξω από την καφετέρεια “Βοτανοπωλείο” στην πλατεία Μερκούρημ στα Άνω Πετράλωνα. Ο λόγος; Διαβάστε το παρακάτω κείμενο:

Τα τελευταία χρόνια στα Πετράλωνα, είτε ως Λαϊκή Συνέλευση είτε ως πρωτοβουλίες κατοίκων, έχουμε βρεθεί αρκετές φορές να συζητάμε για την εξάπλωση των χώρων διασκέδασης στην γειτονιά μας. Μεταξύ άλλων μας απασχολεί ο σεβασμός των μαγαζιών στους κατοίκους της γειτονιάς αλλά και οι εργασιακές συνθήκες που επικρατούν τη στιγμή που η ανάπτυξη “εναλλακτικών διασκεδασουπόλεων” γίνεται με μοναδικό κριτήριο το κέρδος των αφεντικών.

Σε κάθε προσπάθεια που έχει γίνει ενάντια στην καταπάτηση της ποιότητας ζωής μας (πορείες, συλλογικές κουζίνες, δημιουργία του Συλλογικού Χώρου για την Τροφή) είχαμε στο πλάι μας την συντρόφισσα Δ.Π. η οποία εργαζόταν στη καφετέρια “Βοτανοπωλείο”, στην πλατεία Μερκούρη στα Άνω Πετράλωνα. Οι συνθήκες εργασίας της συμβάδιζαν με το πνεύμα της εποχής:

• Μη καταβολή ενσήμων τους πρώτους μήνες Μισά ένσημα για 8ωρη, 9ωρη, 10ωρη, ακόμα και 11ωρη εργασία τους επόμενους μήνες
• Μη καταβολή υπερωριακού ωρομισθίου και ωρομισθίου αργίας Μη καταβολή επιδομάτων και δώρων
• Ελαστικότητα στα πόστα και υπερβολικός φόρτος εργασίας (καλούταν να κάνει όλα τα πόστα ταυτόχρονα και να βγάλει δουλειά τριών εργαζομένων)
• Εξοντωτικά ωράρια (ως και 11 ώρες) χωρίς διάλειμμα για ξεκούραση ή φαγητό (ούτε καν για να πάει τουαλέτα)
• Ελαστικό ωράριο (ανάλογα με την δουλειά που είχε το μαγαζί, την καλούσαν να έρθει μέχρι και 3 ώρες νωρίτερα, ενημερώνοντάς την μισή ώρα πριν )
• Αδυναμία διαχείρισης του προσωπικού της χρόνου λόγω του αλλοπρόσαλλου προγράμματος
• Μη παραχώρηση άδειας εργασίας και αναρρωτικής άδειας

Πριν δύο μήνες και ενώ η Δ.Π. είχε τραυματιστεί στον αυχένα μετά από 11ωρη βάρδια, ο ιδιοκτήτης της καφετέριας ακύρωσε αυθαίρετα την ολιγοήμερη άδεια που είχαν συμφωνήσει ήδη από τον Ιανουάριο. Όταν η συντρόφισσα διεκδίκησε τα αυτονόητα, η απάντηση του αφεντικού ήταν ο εκβιασμός. Εκδικητικά αφαίρεσε το όνομά της από το πρόγραμμα για δέκα ημέρες και ουσιαστικά, όταν αυτή επέστρεψε, την κάλεσε να παραιτηθεί αφού “δεν ήταν ικανοποιημένη από τις συνθήκες εργασίας”… Η Δ.Π. αρνήθηκε να υποκύψει στον εκβιασμό και ακολούθησε η απόλυσή της.

Με την συμπαράσταση των συναδέλφων και συναδελφισσών της από το Σωματείο Σερβιτόρων Μαγείρων, η Δ.Π. διεκδικεί να της καταβληθούν όλες οι νόμιμες αποδοχές της σύμφωνα με το πραγματικό ωράριο και ωρομίσθιο και όχι σύμφωνα με τα όσα πλασματικά δηλώνει το “αφεντικό” για να βάλει περισσότερα φράγκα στην τσέπη του. Ως Συλλογικός Χώρος για την Τροφή απαιτούμε να καταβληθούν οι νόμιμες αποδοχές στη Δ.Π. και στεκόμαστε αλληλέγγυα σ’ αυτόν τον αγώνα…

Ο ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΣΜΟΣ ΠΟΥΛΑΕΙ, ΚΑΙΡΟΣ ΝΑ ΠΛΗΡΩΣΕΙ ΚΙΟΛΑΣ

Συλλογικός Χώρος για την Τροφή

 Δύο χρόνια τα τρώμε μαζί…

Μια μικρή παρουσίαση του «Συλλογικού χώρου για την τροφή της Λαϊκής Συνέλευσης Κατοίκων Θησείου, Πετραλώνων, Κουκακίου»

Τα τελευταία 12 χρόνια κάτοικοι της περιοχής Πετραλώνων, Θησείου και Κουκακίου συναντιούνται, συζητούν και δρουν προσπαθώντας να δώσουν λύσεις στα προβλήματα που τους απασχολούν με ένα τρόπο αδιαμεσολάβητο και άμεσο. Σε αυτή τη βάση ξεκίνησε η Λαϊκή Συνέλευση Πετραλώνων-Θησείου-Κουκακίου να λειτουργεί ως συλλογική δράση από τον Νοέμβρη του 2002. Μέσα από παρεμβάσεις, δράσεις και το βασικότερο, μέσα από εγχειρήματα που σχηματοποιήθηκαν στην Λαϊκή Συνέλευση όπως ο “Κοινωνικός χώρος για την υγεία” που στεγάζεται στο κατειλημμένο πρώην ΠΙΚΠΑ στα πέτρινα των Πετραλώνων, η Λαϊκή Συνέλευση επιδιώκει να δώσει σάρκα και οστά στο σύνθημα “παίρνουμε τη ζωή μας στα χέρια μας”. Ένα τέτοιο εγχείρημα είναι και ο “Συλλογικός χώρος για την τροφή”.

Η ιστορία του “Συλλογικού χώρου για την τροφή” ξεκινά τον Οκτώβρη του 2011 όπου μια ομάδα εργασίας της Λαϊκής Συνέλευσης άρχισε να συζητά το ζήτημα της τροφής, δηλαδή την σχέση μας με την τροφή από την παραγωγή έως το πιάτο. Έχοντας μέσα από τις λαϊκές συνελεύσεις μας ανοίξει το πεδίο συζήτησης σε όλα όσα αφορούν στις ζωές μας, δεν θα μπορούσαμε παρά να σταθούμε κριτικά απέναντι σε αυτή την σχέση που, όπως την βιώνουμε μέσα στον καπιταλισμό, ενέχει την εκμετάλλευση, την καταπίεση και την λεηλασία. Φυσικά, αντιλαμβανόμαστε ότι ο αγώνας για μια άλλη σχέση με τη τροφή δεν μπορεί παρά να είναι συνολικός. Εμείς σταθήκαμε σε μια πτυχή του ζητήματος, αυτή της εξατομίκευσης που προωθεί ο κόσμος της εξουσίας.

Απέναντι σ’ αυτό προτάσσουμε ένα άλλο φαντασιακό, όπου οι άνθρωποι μετεξελίσσονται από ιδιώτες σε πλάσματα κοινοτικά. Στόχος του χώρου είναι να γίνει το “δεύτερο σπίτι μας”, όπου η αλληλογνωριμία, η αλληλεγγύη, η αλληλοϋποστήριξη και ο αλληλοσεβασμός είναι εκείνοι οι κρίκοι που θα βοηθήσουν το χτίσιμο ενός άλλου οράματος, για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο που θέλουμε και ονειρευόμαστε. Έτσι, αποφασίσαμε να συλλογικοποιήσουμε τις ανάγκες μας ξεκινώντας από τις κουζίνες μας.

Βρεθήκαμε λοιπόν στον χώρο όπου στεγάζεται σήμερα το εγχείρημα, έναν χώρο στη γωνία Δωριέων και Ταντάλου στα Άνω Πετράλωνα. Με εφόδιο την κοινή μας επιθυμία να δημιουργήσουμε ένα τόπο συνάντησης ξεκινήσαμε να χτίζουμε από το μηδέν την υποδομή μιας συλλογικής κουζίνας. Η μεταξύ μας όσμωση και η διαμόρφωση του εγχειρήματος με όρους αντιιεραρχικούς και συμμετοχικούς ήταν εξ αρχής το ζητούμενο. Γι’ αυτό και οι οικοδομικές εργασίες έγιναν από όλους και όλες εμάς, χωρίς ειδικούς. Θέλοντας να αμφισβητήσουμε έμπρακτα τους διακριτούς ρόλους, επιλέξαμε να διαμορφώσουμε τον χώρο έτσι ώστε να είναι ενιαίος, όπου δεν υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στους “μάγειρες” και τις επισκεπτρίες / ες. Όλη αυτή η διαδικασία έφερε νέους ανθρώπους κοντά στο εγχείρημα, αλλά και όλους όλες μας πιο κοντά στην εμπειρία της κοινότητας.

Μέσα από ένα κύκλο συζητήσεων με σκοπό να ανακαλύψουμε τις κοινές μας αξίες που θα μπορούσαν να θεμελιώσουν το εγχείρημα, συνδιαμορφώσαμε τον τρόπο που λειτουργεί ο “Συλλογικός χώρος για την τροφή” μέχρι και σήμερα:

Όλοι και όλες συνεισφέρουμε όπως μπορεί ο καθένας και χωρίς εξειδίκευση αναλαμβάνουμε κυκλικά όλες τις εργασίες του χώρου. Επιδιώκουμε την συνάντησή μας κινούμενοι με μια ελευθεριακή αντίληψη που είναι αντίθετη σε διακρίσεις βάση του χρώματος, της φυλής, του φύλου, των σεξουαλικών προτιμήσεων ή οποιασδήποτε άλλης διάκρισης.

Θέλουμε οι μεταξύ μας σχέσεις να βασίζονται στην εμπιστοσύνη και την αλληλεγγύη και ισότιμα να συνεισφέρουμε ανεξάρτητα από το αν έχει κανείς λεφτά ή όχι από το αν έχει κανείς δουλειά ή όχι. Γι’ αυτό το λόγο αποφασίσαμε τα έξοδα του χώρου να βγαίνουν με ελεύθερη συνεισφορά. Έτσι, δεν υπάρχει αντίτιμο στο φαγητό αλλά ο καθένας και η καθεμία αφήνει ό,τι μπορεί στο κουτί («γουρουνάκι») που υπάρχει στο χώρο.

Λειτουργούμε με μοναδικό αποφασιστικό όργανο την τακτική συνέλευση του χώρου. Αντι-ιεραρχικά και βάση σύνθεσης προσπαθούμε να αποφασίζουμε όλοι μαζί λαμβάνοντας υπόψη όλες τις απόψεις, αναζητώντας λύσεις που μας καλύπτουν όλες.

Η σχέση μας με τους μηχανισμούς της εξουσίας, της καταπίεσης και του ελέγχου είναι ανταγωνιστική. Συνεπώς, είμαστε αντίθετοι στη λογική της φιλανθρωπίας, την οποία αντιλαμβανόμαστε ως ένα μηχανισμό που εφαρμόζεται από τους πάνω για την συμμόρφωση των από κάτω. Γι’ αυτό και δεν θέλουμε καμία σχέση με φιλανθρωπικούς φορείς αλλά ούτε και με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, τις οποίες βλέπουμε να εργάζονται για την αφομοίωση της αντίστασης απ΄ τον κόσμο της εξουσίας.

Είμαστε ανεξάρτητοι από κόμματα και από πολιτικές συλλογικότητες. Θέλουμε όμως ο “Συλλογικός χώρος για την τροφή” να είναι ένας χώρος ζύμωσης και ελεύθερης διακίνησης πολιτικών απόψεων και κριτικής.

Έτσι, εδώ και ενάμιση περίπου χρόνο κάποιοι άνθρωποι σε (σχεδόν) καθημερινή βάση μαγειρεύουν και τρώνε συλλογικά. Επίσης κάποια απογεύματα ο χώρος είναι ανοιχτός για καφενείο, συζητήσεις και εκδηλώσεις. Τέλος γίνονται προβολές ταινιών, για τις οποίες ενημερώνουμε τη γειτονία με αφίσα.

.

Το ζητούμενο είναι η αντάμωσή μας με στόχο την κοινότητα

Σκοπός αυτού εδώ του ενημερωτικού είναι να σας παρουσιάσουμε τι έχουμε καταφέρει μέχρι τώρα. Για να είμαστε όμως ειλικρινείς, οφείλουμε να σας παραθέσουμε και μερικές από τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες μας, τις αδυναμίες μας και τα όνειρά μας…

Αυτό που επιθυμούμε πάνω απ’ όλα για ένα τέτοιο εγχείρημα είναι να μπορέσει να σταθεί σαν παράδειγμα για όσους σκέφτονται να κάνουν το βήμα προς τη συλλογικοποίηση. Με άλλα λόγια, θέλουμε τον πολλαπλασιασμό τέτοιων εγχειρημάτων στη γειτονιά μας και παντού. Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια κινητοποιούνται πολλοί προς μία τέτοια κατεύθυνση. Σήμερα δραστηριοποιούνται στην πόλη μας πολλές συλλογικές κουζίνες, συλλογικοί μπαχτσέδες κ.τ.λ. Μια από τις μεγαλύτερες αδυναμίες μας μέχρι τώρα είναι ότι δεν καταφέραμε να δημιουργήσουμε ισχυρούς δεσμούς με άλλα τέτοια εγχειρήματα. Το κάλεσμα όμως προς μία τέτοια κατεύθυνση θα έπρεπε να  αποτελεί μια βασική  στόχευση: η δικτύωση όλων αυτών των εγχειρημάτων με την προοπτική να επαναπροσδιορίσουμε από κοινού την σχέση μας με την τροφή συνολικά και την σχέση μας με την παραγωγή και την προμήθεια ειδικά. Με αυτό το σκεπτικό έχουμε ανοίξει μια συζήτηση για μια ακόμη επιθυμία μας, την δυνατότητα της αστικής καλλιέργειας.

Προς αυτή την κατεύθυνση λοιπόν θα προσπαθήσουμε να κάνουμε βήματα, διευρευνόντας, μέσα από την επαφή με παρόμοια εγχειρήματα, τις δυνατότητες που υπάρχουν.

Και ταυτόχρονα, θέλουμε να θυμίσουμε ξανά στον κόσμο αυτής της γειτονίας ότι το εγχείρημα, ήταν και παραμένει ανοιχτό σε όλους και όλες και ότι έχει πάντα ανάγκη από νέους ανθρώπους, που θα το πλησιάσουν, θα το γνωρίσουν, θα συμμετάσχουν και θα το αλλάξουν μαζί με μας, προσθέτωντας την δική τους οπτική και θέληση, σε κάτι που εξαρχής φτιάχτηκε απευθηνόμενο στην κοινότητα.

Συλλογικός χώρος για την τροφή / Δωριέων 5 & Ταντάλου, Άνω Πετράλωνα

Εδώ και κάποιες ημέρες κυκλοφορεί το μπροσουράκι “Η διαρκής διαδικασία της αυτοοργάνωσης της υγείας στα Πετράλωνα (μέρος 2ο)”, από τον κοινωνικό χώρο για την υγεία. Πρόκειται για μία δεύτερη απόπειρα (1 χρόνο μετά την πρώτη) να καταγράψουμε τις εμπειρίες και τα βιώματά μας απ’ όλα αυτά τα χρόνια λειτουργίας του εγχειρήματος. Αποτέλεσε και την (αυτο)παρουσίασή μας στη συνάντηση των κοινωνικών ιατρείων που έγινε τον Απρίλιο του 2013 στην Θεσσαλονίκη.

Το πρώτο μέρος (μπορείτε να το βρείτε εδώ) είχε εκδοθεί τον Μάιο του 2012, αποτελώντας την εισήγηση στην εκδήλωση με θέμα «υγεία και αυτοοργάνωση», που είχαμε διοργανώσει στο Πολυτεχνείο των Αθηνών, στα πλαίσια της κεντρικής παρουσίασης του εγχειρήματος.

Μπορείτε να το βρείτε σε έντυπη μορφή στους αυτοοργανωμένους χώρους των γειτονιών μας.

Αποκλεισμός και κατάσταση εξαίρεσης στους καιρούς της κρίσης

Η περίπτωση της έκδοσης βιβλιαρίου απορίας στο Δήμο Αθηναίων

Δεν αποτελεί ένα θεωρητικό σχήμα. Όσο η κρίση των αφεντικών βαθαίνει, τόσο αυξάνονται κατά γεωμετρική πρόοδο οι απόκληροι αυτού του συστήματος κοινωνικής οργάνωσης. Και εάν μέχρι σήμερα γίνονται απέλπιδες προσπάθειες να μην είναι ευρύτερα εμφανείς, υπάρχουν κάποια σημεία όπου συμπυκνώνεται έντονα το τέλος-του-κράτους-πρόνοιας και οι αντίστοιχες προεκτάσεις του στο κοινωνικό σώμα. Ένα τέτοιο χωροταξικό σημείο μέσα στην πόλη είναι το «Υγειονομικό» του Δήμου Αθηναίων, στη λεωφόρο Αλεξάνδρας. Ένας τόπος όπου εάν στηθείς στην ουρά θα μπλεχτείς με τις θεσμικές σημειολογίες σε καιρούς καπιταλιστικής κρίσης και τα ατομικά βιώματα όσων στέκονται πλάι σου.

Θεσμικές σημειολογίες οι οποίες αντικατοπτρίζονται σε ένα γραφειοκρατικό σύστημα το οποίο τους τελευταίους μήνες έχει γίνει τόσο πολύπλοκο και δυσκίνητο ώστε στην ουσία να σου ζητάνε να παραιτηθείς και να επιστρέψεις στην ατομική μιζέρια και την ανασφάλεια. Ακόμα και μία απλή ανανέωση του βιβλιάριου απορίας μπορεί να επεκταθεί χρονικά κοντά στο εξάμηνο, τη θέση μίας απλής σφραγίδας ενός υπαλλήλου την έχει πάρει μία (ακόμη) επιτροπή, η χαρτούρα που απαιτείται ράβεται και κόβεται κάθε φορά ανάλογα… με τι άραγε;

Η υπεύθυνη αντιδήμαρχος, μιλώντας πρόσφατα σε ραδιοφωνικό σταθμό, ήταν τόσο κυνική όσο της επέτρεπε η άλλη άκρη μίας τηλεφωνικής γραμμής και η ταξική της θέση φυσικά: «Μπορεί να περάσουν ένας, δύο ή και τρεις μήνες για να πάρει κάποιος ένα βιβλιάριο απορίας». Για τον Δήμο της Αθήνας οι πολλές περισσότερες αιτήσεις που κατατίθενται φέτος αντιμετωπίζονται ακόμη πιο γραφειοκρατικά μέσω μίας επιτροπής η σύσταση της οποίας αγγίζει τα όρια του χυδαίου: ένας ψυχολόγος, ένας εφοριακός και ένας γιατρός. Η ψυχολογιοποίηση της ανεργίας, ο περιουσιακός έλεγχος από ένα ιδιότυπο ΣΔΟΕ του Δήμου Αθηναίων (εάν είναι γραμμένο στο όνομά σου το πατρικό σπίτι σε ένα χωριό, εάν έχεις στην ιδιοκτησία σου ένα αμάξι ή ένα μηχανάκι απορρίπτεσαι), η επανειλημμένη απαίτηση εξετάσεων από κρατικές επιτροπές για να αποδείξεις μία πάθηση, είναι σημάδια μίας συγκεκριμένης πολιτικής επιλογής: δε μας ενδιαφέρει να εξυπηρετήσουμε τους ανθρώπους που έχουν τη βασική ανάγκη της υγειονομικής κάλυψης, αλλά αντιθέτως, θέτοντας όλο και περισσότερα κριτήρια και κωλύματα, να τους κάνουμε να παραιτηθούν και αν όχι να τους απορρίψουμε.

Τα ατομικά βιώματα των ανθρώπων που στέκονται στην ουρά δεν μας είναι άγνωστα. Είναι αυτά τα βιώματα που έχουμε και εμείς που είμαστε πολλούς μήνες άνεργοι και άνεργες, εμείς που κάνουμε δύο-τρία μεροκάματα τον μήνα ή δουλεύουμε με 3 ευρώ την ώρα «μαύρα», εμείς που απολυθήκαμε αλλά δεν βγαίνουμε ταμείο γιατί δεν έχουμε τα ένσημα, εμείς που απολυθήκαμε αλλά δεν την βγάζουμε με το ταμείο και 400 ευρώ τον μήνα.

Ας έχουμε και αυτό υπ’ όψιν μας: η πολιτική αποκλεισμού από την έκδοση βιβλιαρίου απορίας πηγαίνει πλάι-πλάι με την κατάσταση εξαίρεσης και αποκλεισμού που έχει επιβληθεί εδώ και δύο χρόνια στα δημόσια νοσοκομεία. Πηγαίνει πλάι-πλάι με την εμπορευματοποίηση και την ιδιωτικοποίηση του χώρου της υγείας.

Γύρω από το θέμα της έκδοσης του βιβλιαρίου απορίας ανοίγεται ένα ακόμη πεδίο αντιπαράθεσης με τα αφεντικά. Η ανεργία και η φτώχεια που μας φέρνουν στην ουρά του «Υγειονομικού», η απαγκίστρωση του κράτους από την προνοιακή πολιτική των προηγούμενων δεκαετιών είναι σημεία του ταξικού πολέμου που έχει κηρυχθεί στους από κάτω τα τελευταία τρία χρόνια. Ας αντεπιτεθούμε.

Κάλεσμα σε συζήτηση για την ανταλλαγή απόψεων και τη διερεύνηση της δυνατότητας ανάληψης δράσης

Σάββατο 1 Δεκεμβρίου, 7.30 μ.μ.

Στην κατάληψη του ΠΙΚΠΑ, Τιμοδήμου και Αντωνιάδου, Άνω Πετράλωνα

“Κοινωνικός χώρος για την υγεία”

της λαϊκής συνέλευσης Πετραλώνων, Θησείου, Κουκακίου

Η Λαϊκή Συνέλευση Πετραλώνων – Θησείου – Κουκακίου λειτουργεί ως συλλογική δράση από το Νοέμβριο του 2002. Μία διαδρομή 10 χρόνων η οποία μέσα από πολλές στάσεις, και διαφορετικές θεματολογίες συνεχίζει να συναντιέται, να συζητά, να αποφασίζει και να δρα μέχρι και σήμερα.

Στα 10 αυτά χρόνια καταφέραμε να αντισταθούμε και να ανατρέψουμε σχεδιασμούς της τοπικής και κεντρικής εξουσίας για μικρά και μεγάλα ζητήματα που αφορούσαν την ζωή μας γιατί πάντα κάποιοι αποφάσιζαν για εμάς χωρίς εμάς.

Το σύνθημα “παίρνουμε τη ζωή μας στα χέρια μας” πήρε σάρκα και οστά μέσα σε διαφορετικές λαϊκές συνελεύσεις – αναλόγως την θεματολογία. Έτσι με παρεμβάσεις και δράσεις καταφέραμε να αποτρέψουμε την εμπορευματοποίηση και την περίφραξη με κάγκελα του λόφου Φιλοπάππου (1η λαϊκή συνέλευση στις 3 Νοέμβρη 2002), δράσαμε ενάντια στο κλείσιμο του εργοστασίου της Σίσσερ – Πάλκο (1η λαϊκή συνέλευση σε εργατικό χώρο τον Μάιο του 2003), εναντιωθήκαμε στις κεραίες κινητής τηλεφωνίας και στις συνέπειες πάνω στην υγεία μας, πετύχαμε την δημιουργία του πάρκου της Κορεάτικης αγοράς. Εναντιωθήκαμε στην εμπορική “ανάπλαση” με κάθε είδους νυχτομάγαζα του Θησείου και των Άνω Πετραλώνων, στις αυξήσεις των εισιτηρίων απαιτώντας ελεύθερη μετακίνηση στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, ακυρώσαμε την ελεγχόμενη στάθμευση στη γειτονιά του Θησείου. Συμμετείχαμε στην εξέγερση του Δεκέμβρη 2008 με αφορμή την δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου, συμμετείχαμε και συνδιοργανώσαμε κινητοποιήσεις ενάντια στην δολοφονική επίθεση που δέχτηκε η γειτόνισσά μας μετανάστρια, συνδικαλίστρια, εργάτρια Κωνσταντίνα Κούνεβα.

Με αφορμή τα μνημόνια και τα σχέδια των Τροϊκανών και των κυβερνήσεών τους από το καλοκαίρι των “Αγανακτισμένων” του 2011, η Λαϊκή Συνέλευση βγαίνει δυναμικά στην γειτονιά συμμετέχει σε δράσεις σε τοπικό επίπεδο, παίρνει μέρος στις απεργίες στο κέντρο της Αθήνας και επαναπροσδιορίζει πάλι τον λόγο ύπαρξής της.

Στην προσπάθειά της να απαντήσει στα διογκωμένα προβλήματα που σχετίζονται με την τροφή και την υγεία, δημιουργεί ομάδες εργασίας και απ’ τις οποίες προέκυψαν ο “Κοινωνικός χώρος για την υγεία” απ’ τον Οκτώβρη του 2011 στο ΠΙΚΠΑ του “Ασύρματου” των Άνω Πετραλώνων και ο “Συλλογικός χώρος για την τροφή” που λειτουργεί από τον Απρίλη του 2012 στα Άνω Πετράλωνα.

 

“Συλλογικός χώρος για την τροφή” και όχι μόνο!

Ένας αυτo-οργανωμένος, αντι-εμπορευματικός χώρος που καμία σχέση δεν έχει με ΜΚΟ, θεσμικούς φορείς, κόμματα αλλά και με ταβέρνες, ουζερί και μπαρ της γειτονιάς. Μία αναγκαιότητα των ημερών μας να βρεθούμε όλοι μαζί για να αντιμετωπίσουμε τις κρίσιμες και πρωτόγνωρες συνθήκες που ζούμε.

Σχεδόν καθημερινά μαγειρεύουμε σε ομάδες από την 1μμ έως τις 3μμ και μετά τις 3μμ έως τις 6μμ τρώμε και καθαρίζουμε τον χώρο.

Στο απογευματινό καφενείο γίνεται προσπάθεια δημιουργίας ομάδων εργασίας για ότι αφορά την ζωή μας (τροφή, καλλιέργειες, στέγαση, ενέργεια, εργασία, ενημέρωση από άλλα αυτo-οργανωμένα εγχειρήματα κλπ), κάνουμε αυτo-οργανωμένα γλέντια, στεκόμαστε ο ένας πλάι στον άλλο και μοιραζόμαστε βιώματα, ανάγκες και επιθυμίες.

Τώρα που η κοινωνία της κατανάλωσης, του lifestyle, της εξατομίκευσης και της ιδιώτευσης που ο καπιταλισμός δημιούργησε πεθαίνουν και παρασύρουν και μας στην απομόνωση και την απελπισία. Στόχος του χώρου είναι να γίνει το “δεύτερο σπίτι μας” όπου η αλληλογνωριμία, η αλληλεγγύη, η αλληλοϋποστήριξη και ο αλληλοσεβασμός είναι εκείνοι οι κρίκοι που θα βοηθήσουν το χτίσιμο ενός άλλου οράματος για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο που θέλουμε και ονειρευόμαστε. Γι’ αυτό, δεν συμπορευόμαστε με ανθρώπους που έχουν οποιοδήποτε είδους εξουσιαστικές, ρατσιστικές, σεξιστικές πρακτικές.

Απευθυνόμαστε στην τοπική κοινωνία, σε όσες και όσους θέλουν να εμπλακούν ενεργά στο εγχείρημά μας για να γνωριστούμε, να φάμε μαζί και να μιλήσουμε γιατί πιστεύουμε: “Απέναντι στη κρίση κανένας μόνος του”.

Στην εβδομαδιαία διαχειριστική συνέλευση του χώρου η συμμετοχή αυτών που εμπλέκονται είναι απαραίτητη για την συλλογική λήψη αποφάσεων.

Είναι ανοιχτό στη γειτονιά και σε κάθε σκεπτόμενο/νη συνοδοιπόρο/ισσα στο βαθμό που θέλει να πάρει την τύχη της ζωής του/της στα χέρια του/της. Κερδίζοντας την τροφή, κερδίζουμε την ζωή! Κερδίζοντας την ζωή, βρίσκουμε την ελπίδα, χαμογελάμε και προχωράμε!

 

“Κοινωνικός χώρος για την υγεία”

Η υγεία και η ελεύθερη πρόσβαση σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας, αποτελεί αυτονόητο δικαίωμα. Έτσι η λαϊκή συνέλευση αποφάσισε να οργανώσει στο κατειλημμένο ΠΙΚΠΑ τον επονομαζόμενο “Κοινωνικό χώρο για την υγεία”, πιάνοντας το νήμα από εκεί που είχε μείνει το ΠΙΚΠΑ όταν έκλεισε.

Ενώ το υπό κατάρρευση Δημόσιο Σύστημα Υγείας αποκλείει όλο και περισσότερους ανθρώπους, σκοπός του εγχειρήματος είναι το χτίσιμο μιας αυτo-οργανωμένης δομής πρωτοβάθμιας περίθαλψης για παροχή πρώτων βοηθειών στους ανθρώπους της γειτονιάς μέχρι εκεί που φθάνουν οι δυνάμεις μας.

Για το σκοπό αυτό ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων (παθολόγος, ορθοπεδικός, ωτορινολαρυγγολόγος, πνευμονολόγος, ομάδα ψυχικής υποστήριξης, φαρμακοποιός) βρίσκονται εκ περιτροπής στο χώρο για να παρέχουν σε πρώτη φάση: Συμβουλευτική, επίλυση αποριών και υποστήριξη σε χρόνιες παθήσεις και γενικότερα σε θέματα ψυχικής και σωματικής υγείας. Ενημέρωση πάνω σε θέματα φαρμακευτικής αγωγής και εναλλακτικών λύσεων. Μέτρηση πίεσης και σακχάρου, καθώς και αξιολόγηση εργαστηριακών εξετάσεων. Σεμινάρια αυτο-μόρφωσης.

Δεν προσφέρουμε “φιλανθρωπία”, ούτε εγκαταλείπουμε τους “κοινωνικούς αγώνες” για να ασχοληθούμε με “κοινωφελές έργο”.

Επειδή η υγεία, δεν αφορά μόνο τις εξειδικευμένες γνώσεις ενός ειδικού και η θεραπεία δεν αφορά μόνο την επίσκεψη σε ένα ιατρείο. Εκτός από επαγγελματίες της υγείας, στο εγχείρημα συμμετέχουν και μη υγειονομικοί, καθώς όλοι έχουμε εμπειρίες (σύντομες ή πιο μακροχρόνιες) από μία ασθένεια τις οποίες μπορούμε να μοιραστούμε μεταξύ μας και να αναζητήσουμε λύσεις. Μ’ άλλα λόγια να σταθούμε “θεραπευτικά” δίπλα σε κάποιον/α που το έχει ανάγκη. Όσο περισσότερο το εγχείρημα πλαισιωθεί από υγειονομικούς και μη, τόσο περισσότερο ανοίγονται οι δυνατότητές του για μεγαλύτερη προσφορά.

Την διαχείρισή του αναλαμβάνει η εβδομαδιαία συνέλευση της ομάδας εργασίας για την Υγεία, της λαϊκής συνέλευσης.

Το πέτρινο σπίτι που στέγασε κάποτε την υπηρεσία του ΠΙΚΠΑ αποτελούσε σημαντικό κεφάλαιο στην κοινωνική ζωή της γειτονιάς. Είναι στη γειτονιά και ανήκει στη γειτονιά!

Πριν από κανένα δίμηνο η αντιεξουσιαστική εφημερίδα δρόμου “Άπατρις” (η οποία εκδίδεται στο Ηράκλειο της Κρήτης και κυκλοφορεί σε ολόκληρο το νησί) επικοινώνησε μαζί μας και ζήτησε εάν θα θέλαμε να συμμετάσχουμε σε ένα αφιέρωμα που ετοίμαζε πάνω στις νέες μορφές κοινότητας που ξεπηδούν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας στη βάση της αλληλεγγύης, της αλληλοβοήθειας και της αυτοοργάνωσης.

Εμείς ανταποκριθήκαμε και στο φύλλο του Μαρτίου διαβάσαμε το σχετικό αφιέρωμα με τίτλο “τρία άλφα συν ένα”. Μεταξύ άλλων, όσον αφορά το κομμάτι της αυτοοργάνωσης πάνω στο ζήτημα της υγείας, εκτός από τον κοινωνικό χώρο για την υγεία, παρουσιάζονται το Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ρεθύμνου και το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης στην Θεσσαλονίκη.

Παρακάτω παραθέτουμε το δικό μας κείμενο αυτοπαρουσιάσης του εγχειρήματος:

Η ιστορία του εγχειρήματος

Η ιστορία του εγχειρήματος του Κοινωνικού Χώρου για την Υγεία ξεκινά τον Δεκέμβρη του 2008, εν μέσω της εξέγερσης που ακολούθησε τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από τον Ειδικό Φρουρό Κορκονέα. Ήταν τότε που η συνολική αντιπαράθεση με τον κόσμο της εξουσίας επέτρεψε στους αγωνιζόμενους ανθρώπους να αρθρώσουν για πρώτη φορά ερωτήματα σχετικά με τις δυνατότητες δημιουργίας αντιδομών, ανοικτών αντιθεσμίσεων από τα κάτω. Οι ζυμώσεις που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της εξέγερσης και της περιόδου που την ακολούθησε ανάμεσα στην ήδη υπάρχουσα Ανοικτή Συνέλευση για την Υγεία (ένα εγχείρημα στο οποίο συμμετείχαν εργαζόμενοι/ες από το χώρο της υγείας και όχι μόνο) και στη Λαϊκή Συνέλευση Κατοίκων Πετραλώνων-Θησείου-Κουκακίου οδήγησαν στην απόφαση κατάληψης του εγκαταλελειμμένου πρώην ΠΙΚΠΑ στα Άνω Πετράλωνα. Έτσι, από τον Απρίλη του 2009 στο χώρο του ΠΙΚΠΑ στεγαζόταν σε μόνιμη βάση η Ανοικτή Συνέλευση για την Υγεία, παράγοντας λόγο και δράση πάνω στα πολιτικά και κοινωνικά περιεχόμενα της Υγείας. Για δύο χρόνια, η Ανοικτή Συνέλευση για την Υγεία διοργάνωσε διάφορές εκδηλώσεις στο χώρο του ΠΙΚΠΑ, παρενέβη σε κεντρικό επίπεδο ανιχνεύοντας δυνατότητες διεκδίκησης στο πεδίο της Υγείας (αποκλεισμός ταμείων νοσοκομείων) και λειτούργησε χώρος συμβουλευτικής υποστήριξης- κοινωνικό ιατρείο. Ωστόσο το εγχείρημα φάνηκε να απευθύνεται περισσότερο σε πολιτικοποιημένα άτομα με συγκεκριμένες πολιτικές αναφορές, χωρίς να κατορθώνει να συναντήσει την τοπική κοινωνία, η οποία ναι μεν το αποδεχόταν, όμως δεν έδειχνε να αφομοιώνει τα πολιτικά του χαρακτηριστικά και τα προτάγματά του. Ήταν αισθητό πως ένα κοινωνικό ιατρείο δεν μπορεί να λειτουργεί ως αυτόνομη ομάδα ειδικών για την Υγεία, δεδομένου ότι σε θέματα υγείας είναι απαραίτητη η συμμετοχικότητα και δεν χωρούν λογικές ανάθεσης. Ζητούμενο είναι οποιαδήποτε αυτοοργανωμένη δομή Υγείας να εντάσσεται σε μια κοινότητα, η οποία θα συμμετέχει ενεργά στη λειτουργία της, στο πλαίσιο της αλληλεγγύης και του οράματος για μια άλλη κοινωνία.

Σταθμός, λοιπόν, στην πορεία τόσο του εγχειρήματος όσο και της ίδιας της Λαϊκής Συνέλευσης Κατοίκων Πετραλώνων-Θησείου-Κουκακίου ήταν ο Ιούνης του 2011, όταν πια οι συνέπειες των επιλογών των κυρίαρχων κατέστησαν ολοφάνερες για το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός τεράστιου κεφαλαίου διαμαρτυρίας που κατέλαβε τις πλατείες και τους δρόμους των πόλεων.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η Λαϊκή Συνέλευση των κατοίκων των περιοχών μας λειτουργούσε ως τρόπος συλλογικής δράσης από τον Νοέμβριο του 2002, συγκαλούμενη κάθε φορά που προέκυπτε ένα ζήτημα που αφορούσε τους κατοίκους, διατηρώντας την αυτοτέλεια και την αυτονομία της, χωρίς δηλαδή να συγκροτείται ως μόνιμο σώμα με διαρκή χαρακτηριστικά. Ωστόσο, αυτό το πλαίσιο λειτουργίας, αποδοτικό και χρήσιμο για σειρά ζητημάτων που απασχόλησαν τους κατοίκους μέσα σε μια ολόκληρη δεκαετία, δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες που προκύπτουν από τη σημερινή συγκυρία. Έτσι, η Λαϊκή Συνέλευση απέκτησε μόνιμο χαρακτήρα, προσανατολιζόμενη αφενός στη κατεύθυνση της σταθερής δράσης πάνω σε ζητήματα που προκύπτουν από την επικαιρότητα και αφετέρου στη δημιουργία σταθερών αντιδομών, οι οποίες θα πραγματώνουν στο εδώ και τώρα κάτι από το σύνθημα που μας ακολουθεί σε όλη μας την πορεία: «Να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας».

Ο Κοινωνικός Χώρος για την Υγεία.

Στο πλαίσιο της απόφασης της Λαϊκής Συνέλευσης των Κατοίκων, συγκροτήθηκε το καλοκαίρι του 2011 η ομάδα εργασίας που ανέλαβε τη λειτουργία του Κοινωνικού Χώρου για την Υγεία, στην οποία συμμετέχουν από την αρχή υγειονομικοί και μη, μέλη της Λαϊκής Συνέλευσης των περιοχών μας. Ήδη από τις αρχικές συζητήσεις της ομάδας εργασίας προκρίθηκαν ως βασικοί άξονες λειτουργίας η δράση πάνω στα ζητήματα που προκύπτουν από τη διάλυση του δημόσιου συστήματος υγείας, η διάχυση της γνώσης πάνω σε ζητήματα υγείας και η λειτουργία ενός χώρου πρωτοβάθμιας περίθαλψης στην Κατάληψη ΠΙΚΠΑ.

Από τον Οκτώβριο του 2011, το εγχείρημα απέκτησε σάρκα και οστά ως αυτοοργανωμένη δομή πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Κάθε Τρίτη και Τετάρτη 17:00-20:00, γιατροί διάφορων ειδικοτήτων (παθολόγος, χειρουργός, ορθοπεδικός, ωτορινολαρυγγολόγος, πνευμονολόγος) καθώς και ομάδα υποστήριξης για ζητήματα ψυχικής υγείας και ρεφλεξιολόγος βρίσκονται εκ περιτροπής στο χώρο, παρέχοντας συμβουλευτική, επίλυση αποριών και υποστήριξη σε χρόνιες παθήσεις και γενικότερα σε θέματα ψυχικής και σωματικής υγείας (δεν γίνεται φυσικά συνταγογράφηση φαρμάκων), καθώς και ενημέρωση σε θέματα φαρμακευτικής αγωγής και εναλλακτικών λύσεων. Επιπλέον, οργανώνονται σεμινάρια αυτομόρφωσης (σεμινάριο Πρώτων Βοηθειών, σεμινάριο ρεφλεξολογίας κ.α.).

Μέσα σ’ αυτούς τους 5 πρώτους μήνες της λειτουργίας του, ο Κοινωνικός Χώρος για την Υγεία έχει υποδεχτεί περισσότερα από 100 αιτήματα από κατοίκους των γειτονιών μας και όχι μόνο και η συνολική ανταπόκριση που έχει από τη γειτονιά είναι για εμάς τουλάχιστον ελπιδοφόρα. Η εβδομαδιαία συνέλευση πραγματοποιείται κάθε Τετάρτη στις 20:00 και είναι ανοικτή τόσο σε κατοίκους των περιοχών μας, όσο και σε οποιονδήποτε/οποιαδήποτε ενδιαφέρεται να συνδράμει στο εγχείρημα.

Η φιλοσοφία και τα προτάγματα του εγχειρήματος.

Ο κοινωνικός χώρος για την Υγεία λειτουργεί ως αντιθέσμιση της Λαϊκής Συνέλευσης Κατοίκων Πετραλώνων-Κουκακίου-Θησείου και, άρα, μοιράζεται μαζί της τις αρχές της αυτοοργάνωσης, της αντιιεραρχίας και της προσπάθειας συναίνεσης στη λήψη αποφάσεων. Αυτό που επιθυμούμε όσοι και όσες σχετιζόμαστε με το εγχείρημα είναι να δημιουργήσουμε στο τώρα έναν υλικό και συμβολικό τόπο συλλογικοποίησης και αυτενέργειας των «από κάτω», μια εικόνα από το μέλλον μιας κοινωνικής οργάνωσης που απαντά στην ικανοποίηση των δικών μας αναγκών και επιθυμιών. Ως εκ τούτου, ο Κοινωνικός Χώρος για την Υγεία δεν δημιουργήθηκε για να καλύψει τα κενά που αφήνει το καταρρέον σύστημα δημόσιας υγείας ούτε για να προσφέρει φιλανθρωπία, αλλά για να γίνει μέρος ενός ευρύτερου κινήματος που θέλει να επιτεθεί στο σημερινό σύστημα κοινωνικής οργάνωσης, δομώντας όχι μόνο νέες συλλογικοποιήσεις, αλλά κυρίως νέες σχέσεις, σχέσεις αλληλεγγύης, ισοτιμίας και συντροφικότητας. Η επιλογή, άλλωστε, της λειτουργίας του Κοινωνικού Χώρου για την Υγεία σε έναν κατειλημμένο χώρο αντανακλά τη διάθεση ένταξης του εγχειρήματος στο πλαίσιο του συνολικότερου ανταγωνιστικού κινήματος. Συγχρόνως, η αποδοχή και η οικειοποίησή του από την τοπική κοινωνία αποτελεί μια μορφή έμπρακτης αλληλεγγύης σε αντίστοιχες κινήσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι μας διαφεύγει το γεγονός του αποκλεισμού ολοένα και μεγαλύτερου αριθμού ανθρώπων από την πρόσβαση σε υπηρεσίες Υγείας και της εξαθλίωσης που αυτός ο αποκλεισμός συνεπάγεται – αντίθετα: πιστεύουμε ότι οι αποκλεισμοί που επιβάλλει ο Καπιταλισμός μπορούν να πολεμηθούν μόνο με την απομάκρυνση από λογικές ανάθεσης και διαμεσολάβησης, μόνο μέσω της αντίστασης και της αλληλεγγύης μεταξύ των καταπιεσμένων. Έτσι, ο Κοινωνικός Χώρος για την Υγεία δεν έχει (και δεν επιθυμεί να αποκτήσει) σχέσεις με κρατικούς θεσμούς, κόμματα, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις κ.ο.κ.

Γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους, άλλωστε, στο εγχείρημα συμμετέχουν και μη υγειονομικοί (περισσότεροι μάλιστα από τους υγειονομικούς), καθώς επιδίωξή μας είναι και η συγκρότηση μιας διαφορετικής αντίληψης για την Υγεία, που θα ξεπερνά τη σχέση ειδικού-μη ειδικού και θα αξιοποιεί τις διαφορετικές εμπειρίες όλων μας (πασχόντων και θεραπευτών). Από τη μεριά μας, πιστεύουμε ότι η υγεία δεν αφορά μόνο τις εξειδικευμένες γνώσεις ενός ειδικού και ότι η θεραπεία δεν αφορά μόνο την επίσκεψη σε ένα ιατρείο, καθώς όλοι έχουμε εμπειρίες (σύντομες ή πιο επιμηκυμένες χρονικά) από μία ασθένεια τις οποίες μπορούμε να μοιραστούμε μεταξύ μας και να δώσουμε λύσεις. Με λίγα λόγια, όλοι μπορούμε σε κάποιο βαθμό να σταθούμε «θεραπευτικά» δίπλα σε κάποιον που το έχει ανάγκη. Όσο περισσότερο το εγχείρημα αυτό πλαισιωθεί από ανθρώπους (υγειονομικούς και μη) τόσο περισσότερο ανοίγονται οι δυνατότητες για μεγαλύτερη προσφορά, για περισσότερα πράγματα. Και είναι κάτι το οποίο το θέλουμε και το επιδιώκουμε. Οραματιζόμαστε μια υγεία που δε θα ορίζεται απλά ως απουσία ασθένειας και όπου η ιατρική δε θα ασκεί την εξουσία της πάνω στον πάσχοντα. Βλέπουμε τη θεραπεία ως μια ανθρωποκεντρική διαδικασία στην οποία εμπλεκόμαστε όλοι/ες και όλοι/ες οφείλουμε να συμμετέχουμε ισότιμα.