Skip to content
Ο κοινωνικός χώρος για την υγεία σας προσκαλεί να παρακολουθήσουμε μαζί το ντοκιμαντέρ του Daniel Mackler “Take this broken wings” και να συμμετάσχουμε στη συζήτηση που θα ακολουθήσει σχετικά με τη “σχιζοφρένεια” και την ανάρρωση, δύο όρους που ο ψυχιατρικός λόγος θεωρεί ασυμβίβαστους.
Σύμφωνα με την κυρίαρχη άποψη στο χώρο της ψυχικής υγείας και φυσικά των φαρμακοβιομηχανιών, ο όρος σχιζοφρένεια ταυτίζεται με μία χρόνια, συχνά χαρακτηριζόμενη ως νευροεκφυλιστική, ανίατη νόσο, μια διαταραχή, που την αιτία της θα την αναζητήσουμε στα γονίδια και όπου το φάρμακο είναι μονόδρομός, συχνά εφ’ όρου ζωής. Σκοπός της συνάντησης είναι να συζητήσουμε πέρα από τα αδιέξοδα που μας έχουν θέσει, να αναζητήσουμε δρόμους ανάρρωσης και να δημιουργήσουμε σχέσεις που θα μας οδηγήσουν σε αυτήν.
Το φιλμ εστιάζει στις ζωές δύο γυναικών, οι οποίες, και οι δύο, ανάρρωσαν από ‘σχιζοφρένεια’, συζητά πάνω στις καθοριστικές τραυματικές εμπειρίες τους στην παιδική ηλικία και εξιστορεί την επιτυχή τους ανάρρωση. Η μία γυναίκα είναι η Joanne Greenberg, συγγραφέας του πολυδιαβασμένου “I Never Promised You A Rose Garden” και η δεύτερη μια νοσηλεύτρια ψυχικής υγείας από την Καλιφόρνια, την ιστορία της οποίας διηγείται ο θεραπευτής της Daniel Dorman, στο βιβλίο “Dante’s Cure: A Journey Out of Madness”.
Οι αφηγήσεις τους συνδιαλέγονται με τις θέσεις των Peter Breggin (συγγραφέας του “Toxic Psychiatry”), Robert Whitaker (δημοσιογράφος και συγγραφέας των “Mad in America” και “Anatomy of an Epidemic”) και Bertram Karon (συγγραφέας του “Psychotherapy of Schizophrenia: Treatment of Choice”).
Ας απομακρυνθούμε λοιπόν από τις λογικές της αναπηροποίησης των ανθρώπων και της ψυχιατρικοποίησης των ζωών μας να μιλήσουμε για τους ανάπηρους θεσμούς ψυχικής υγείας με τις ανάπηρες διαγνώσεις, να μιλήσουμε για εναλλακτικούς δρόμους που έχουμε.
Δύο κείμενα του “κοινωνικού χώρου για την υγεία” για την στοχοποίηση του εγχειρήματος:
Από τον Απρίλη του 2009, η λαϊκή συνέλευση Πετραλώνων έχει καταλάβει το άδειο από χρόνια κτίριο του ΠΙΚΠΑ, στην οδό Αντωνιάδου. Εκεί , εκτός από το παιδικό στέκι, λειτουργεί εδώ και χρόνια (μάλιστα είναι το πρώτο του είδους του) κοινωνικός χώρος για την υγεία, με κατάλληλο εξοπλισμό , φαρμακείο, λειτουργία μόνιμων θεραπευτικών ομάδων, διενέργεια αντιμαθημάτων και εκδηλώσεων για θέματα υγείας και άλλα. Σκοπός μας , όπως έχουμε πολλές φορές ήδη αναλύσει σε σειρά κειμένων και εκδηλώσεων, δεν είναι η φιλανθρωπία και η κάλυψη απλά υγειονομικών αναγκών, αλλά να πάρουμε έμπρακτα θέση. Σαφή θέση ενάντια σε αυτούς που καταβαραθρώνουν το από δεκαετίες προβληματικό επίπεδο παρεχόμενης ιατρικής περίθαλψης θέση απέναντι στον τρόπο εξάσκησης της ιατρικής (ένας φιλάργυρος γιατρός-αυθεντία αντιμετωπίζει μηχανικά πελάτες/εξαρτήματα της μηχανή παραγωγής), θέση κυρίως απέναντι στις συλλογικές επιθυμίες μας και στο τι έμπρακτα εννοούμε παίρνουμε τη ζωή μας στα χέρια μας. Και αυτό κάναμε στην κατάληψη του πρώην ΠΙΚΠΑ, πήραμε στα χέρια μας ένα τόσο σημαντικό τομέα όπως η πρωτοβάθμια υγεία και η πρόληψη, και τον διαχειριστήκαμε, αποδεικνύοντας πρώτα στον εαυτό μας, στην υπόλοιπη γειτονιά και μετά σε κάθε ενδιαφερόμενο ότι το να παίρνει κανείς τη ζωή του στα χέρια του, δεν είναι απλή ευχή ή φενάκη κάποιων ρομαντικών, είμαι μαζί ευκταίο και εφικτό, αποτελεσματικό και ρεαλιστικό.
Την Κυριακή 13/1 σε σειρά δημοσιευμάτων στις κυριακάτικες εφημερίδες , ο χώρος της κατάληψης στοχοποιήθηκε ως ένας από τους επόμενους στους οποίους θα εισβάλει η ΕΛΑΣ στα πλαίσια της γνωστής μηντιακής παράστασης που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και εβδομάδες. Ο λόγος που απειλούν εγχειρήματα όπως το ΠΙΚΠΑ δεν είναι φυσικά η επιθυμία για επιβολή της νομιμότητας-αν φυσικά θεωρήσουμε ότι η νομιμότητα είναι μια ευκταία αξία, δεδομένου ότι οι μειώσεις στους μισθούς, οι αυξήσεις στα είδη και τις υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, τα κλεισίματα νοσοκομείων, οι περικοπές στην περίθαλψη και η πολιτική που οδηγεί στην έκρηξη της ανεργίας και απαγορεύει την επιβίωση στις οικογένειες έχει τη σφραγίδα της νομιμότητας…
Ο λόγος είναι ότι ξέρουν πολύ καλά ότι τέτοιου είδους εστίες δεν είναι ανομίας, είναι εστίες αλληλεγγύης και αξιοπρέπειας , εστίες στις οποίες οι ιδέες (στην πραγματικότητα η κοινή λογική ) γίνονται πράξη. Γίνεται φανερό σε όλους ότι όλο και ευρύτερα κοινωνικά κομμάτια μπορούν να ξεπεράσουν όχι απλά τη μιζέρια, την κατάθλιψη και το αίσθημα παραίτησης και ματαιότητας, αλλά και τις αποτυχημένες δομές και σχέσεις που μας έφεραν όλους σε αυτή την κατάσταση, να πάρουν έμπρακτα τις ζωές τους στα χέρια τους και να αποδείξουν ότι γίνεται αλλιώς.
Οι εκατοντάδες ασθενείς που έχουν περάσει και εξυπηρετηθεί, οι θεραπευτικές ομάδες που βρίσκονται σε συνεχή λειτουργία, η λειτουργία κοινωνικού φαρμακείου, η προσφορά από συλλογικότητες και σωματεία υλικού, η λειτουργία του εγχειρήματος σαν παράδειγμα για πολλά άλλα παρόμοια που ήδη λειτουργούν ή ετοιμάζονται σε όλη τη χώρα και ένα κύμα επισκεπτών από το εξωτερικό που έρχονται δια ζώσης για να γνωρίσουν τη λειτουργία μας από κοντά, αποδεικνύουν ότι είναι η αυτοδιαχείριση είναι αποτελεσματική, εφικτή και μεταδοτική.
Αυτό είναι που φοβούνται, αυτό είναι που θέλουν αν ανακόψουν, να φιμώσουν, να καταστείλουν. Η ζωντανή και έμπρακτη απόδειξη, στη μικρή βέβαια κλίμακα που επιτρέπουν οι δυνάμεις μας, ότι μία αντιμετώπιση της υγείας εκτός και ενάντια από όρους εμπορευματοποίησης, ιεραρχίας, διαμεσολάβησης και μηχανοποίησης του ανθρώπινου σώματος είναι όχι μόνο εφικτή, αλλά αποτελεσματική. Φοβούνται , ότι όλο και περισσότερα κοινωνικά κομμάτια, απόβλητα ούτως ή άλλως του κοινωνικού συμβολαίου που έχει σπάσει μονομερώς από την πλευρά των από πάνω, θα συνειδητοποιήσουν ότι δεν τους έχουν ανάγκη για να καλύψουν τις συλλογικές τους ανάγκες. Και θα αποφασίσουν να τους παραμερίσουν.
Εμείς από την πλευρά μας, δηλώνουμε προς πάσα κατεύθυνση, ότι αντιλαμβανόμαστε τη δράση μας ως κάτι φυσικό. Καλύπτουμε τις ανάγκες της γειτονιάς, με όρους μάλιστα που ορίζουμε συλλογικά και αδιαμεσολάβητα,. Ανάγκες που το επίσημο κράτος , επιμένει να αγνοεί, τόσο σε τοπικό επίπεδο, με την πολυετή εγκατάλειψη του κτιρίου (εξ ου και η κατάληψη και η εκ βάθρων επισκευή ούτως ώστε να καταστεί πάλι λειτουργικό είχε και συμβολικό εκτός από πρακτικό χαρακτήρα, ) όσο και συνολικά με την επίθεση στο σύστημα περίθαλψης.
Και φυσικά δηλώνουμε ως αυτονόητη τη συνέχιση της ύπαρξης μας ακόμα και αν η κεντρική εξουσία επιλέξει να γελοιοποιηθεί καταστέλλοντας με την παρουσία της αστυνομίας ή ασκήσει διώξεις στους συμμετέχοντες ενός εγχειρήματος που έχει σα στόχο την οικοδόμηση μιας άλλης υγείας, τη διάχυση της γνώσης σε θέματα υγείας και την παροχή πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Αν τώρα που τελείωσαν τα μπουκάλια μπύρας, τα τηλεοπτικά πλάνα διψάνε για κουτιά φαρμάκων και καρδιογράφους για να ανακαλύψουν την πηγή όλων των κακών , είμαστε εδώ, είμαστε ανοιχτοί, υποστηρίζουμε πλήρως αυτό που κάνουμε, και θα απαντήσουμε με τον πολιτικό λόγο και τα πεπραγμένα μας. Έτσι κι αλλιώς, όπως τιτλοφορείται και το κείμενο που μοιράζουμε σε κάθε προσερχόμενο, στο σπίτι της υγείας χωρανε όλοι.
Αν δεν υπάρχει το καλό, θα πρέπει να το εφεύρουμε.
.
ΣΕ ΕΝΑΝ ΚΟΣΜΟ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ
Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΕΙΝΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ
Τις τελευταίες ημέρες η κατασταλτική πολιτική του κράτους αποκαλύπτει τις νέες της στοχεύσεις. Στα πλαίσια της «αποκατάστασης της έννομης τάξης» χτυπιούνται αυτοοργανωμένα εγχειρήματα, με άλλοθι το παράνομο της κατάληψης δημοσίων χώρων. Στην πραγματικότητα, αυτό που επιχειρείται δεν είναι το να εκκενωθούν κατειλημμένα κτίρια (με την προοπτική της δήθεν αξιοποίησής τους) αλλά πολύ περισσότερο το να χτυπηθεί η απειλητική για τους κρατούντες ισχυροποίηση των προσπαθειών αυτοοργάνωσης που αναδύονται όλο και πιο πολύμορφα τα τελευταία χρόνια.
Το πρώην ΠΙΚΠΑ των Άνω Πετραλώνων αποτελεί για εμάς, τόσο σημειολογικά όσο και πρακτικά, έναν απελευθερωμένο χώρο, ένα χώρο δημιουργίας και έκφρασης, ένα πραγματικό ελευθεριακό σχολείο. Προφανώς μιλώντας για χώρο δεν αναφερόμαστε μόνο στο κτίριο και την ιστορία του αλλά και στις ιδέες, τις πρακτικές και τη δράση που αναπτύσσονται τόσο εντός όσο και εκτός των τειχών του. Η εγκατάσταση του εγχειρήματος σε έναν κατειλημμένο χώρο ξεκινάει από την επιλογή να καλύψουμε ανάγκες μπαίνοντας στο πέτρινο σπίτι, το οποίο ρήμαζε στο πέρασμα του χρόνο. Η λειτουργία μας βασίζεται στις αδιαμεσολάβητες σχέσεις και δράσεις, ενώ γίνεται προσπάθεια αποδόμησης της εξουσιαστικής σχέσης που αναπτύσσεται ανάμεσα στην αυθεντία του ειδικού και τον ασθενή. Η υγεία γίνεται αφορμή για επικοινωνία, δημιουργία σχέσεων και συλλογικοποίηση των ατομικών προβλημάτων. Μέσα από τη διαδικασία αυτή, αλλά και παράλληλα με το εγχείρημά μας, βρήκαν χώρο να αναπτυχθούν και να συστεγαστούν:
• το παιδικό στέκι (με εργαστήρια σχεδιασμού κόμικς και θεατρικού παιχνιδιού)
• συλλογικότητες αυτοβοήθειας και υποστήριξης για την ψυχική υγεία
• συλλογικότητα αυτομόρφωσης για ισπανικά
• συλλογικότητα παροχής υπηρεσιών διαδικτύου σε κινηματικές δομές και εγχειρήματα
• διάφορες εκδηλώσεις της λαϊκής συνέλευσης.
Είμαστε άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών και επαγγελματικών κατευθύνσεων, κάποιοι από εμάς εργαζόμενοι στο χώρο της υγείας, με κοινή όμως την πεποίθηση ότι η υγεία είναι υπόθεση όλων. Είμαστε κάτοικοι κυρίως των γειτονιών Πετραλώνων, Κουκακίου και Θησείου, οι οποίοι μέσω της λαϊκής συνέλευσης έχουμε φτιάξει τη δικιά μας δομή αυτοθέσμισης: μία δομή όχι απλά παροχής πρωτοβάθμιας περίθαλψης αλλά και οραματισμού μίας υγείας όπου η ιατρική δε θα ασκεί την εξουσία της πάνω στον πάσχοντα. Μία δομή όπου αντιλαμβανόμαστε τη θεραπεία ως μία ανθρωποκεντρική διαδικασία. Το κατειλημμένο πρώην ΠΙΚΠΑ δεν ανήκει σε εμάς. Ανήκει σε όλους τους κατοίκους της περιοχής, είναι ένα σπίτι της υγείας που μας χωράει όλους, γιατί έτσι μόνο μπορεί να υπάρξει υγεία: χωρίς αποκλεισμούς.
Ο κοινωνικός χώρος για την υγεία αποτελεί εκείνο το εγχείρημα των κατοίκων της γειτονιάς που φιλοδοξεί να μιλήσει με έναν άλλο τρόπο για την υγεία. Φιλοδοξεί, και σε αντιπαραβολή με την κυρίαρχη κουλτούρα και πολιτική, να μιλήσει για τη δυνατότητα να πάρουμε εμείς οι ίδιοι τις τύχες μας στα χέρια μας. Να μιλήσει για τη δυνατότητα να ανταλλάξουμε την κατεκτημένη εμπειρία έξω από τα παλιά και, πολύ περισσότερο, από τα νέα θεσμοθετημένα μοντέλα διαχείρισης της υγείας και της ασθένειας. Να μιλήσουμε για τη δυσφορία -είτε σωματική είτε ψυχική-, να αναζητήσουμε λύσεις και απαντήσεις σε προβλήματα που απασχολούν την κοινότητα. Να συνεργαστούμε στη διεύρυνση των δυνατοτήτων για διεκδίκηση των όρων και της ποιότητας ζωής που μας αξίζουν, για όλους, ανεξαρτήτως φυλετικών ή άλλων χαρακτηριστικών, χωρίς αντίτιμό ή άλλη συναλλαγή. Να ανοίξουμε μέσα στις γειτονιές μας συζητήσεις, να οργανώσουμε αντιστάσεις απέναντι στην
προελαύνουσα κυρίαρχη αντίληψη του κέρδους και της οικονομίας των αριθμών.
Απελευθερωμένοι χώροι, αυτοοργανωμένες δομές και αυτοθεσμίσεις αποτελούν κύτταρα μιας κουλτούρας που επιτίθεται στον οργανωμένο κόσμο της καθημερινής πλήξης και αδιαφορίας. Σε μια εποχή που εντείνεται ο αποκλεισμός και η εξαίρεση όλων και περισσότερων πληθυσμιακών ομάδων από την παροχή έστω και στοιχειώδους περίθαλψης και φροντίδας, αντιλαμβανόμαστε ότι το εγχείρημά μας ενοχλεί και τρομάζει. Είναι η κουλτούρα της αυτοοργάνωσης και της αυτοδιεύθυνσης που ενοχλεί γιατί απειλεί -το λένε ξεκάθαρα- την «έννομη τάξη». Τρομάζουν με την ιδέα ότι ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο μπορεί να είναι απλά η αρχή. Τρομάζουν με την ιδέα ότι αυτοί που σήμερα ισοπεδώνουν το δημόσιο σύστημα υγείας, αύριο θα βρουν απέναντί τους ανθρώπους έτοιμους να την πάρουν στα χέρια τους.
Καλούμε καθέναν/καθεμία που έχει ανάγκη ιατρικής βοήθειας ή φαρμακευτικής υποστήριξης να έρθει να συζητήσουμε το αίτημά του.
Καλούμε καθέναν/καθεμία να μας επισκεφτεί, να γνωρίσει το χώρο με τα νέα του περιεχόμενα, να αναλογιστεί τι μπορεί να προσφέρει ή απλά να έρθει να τον ακούσουμε και να μας ακούσει.
Καλούμε καθέναν/καθεμία που αγωνιά για το υπό κατάρρευση δημόσιο σύστημα υγείας σε κουβέντα και επεξεργασία μορφών αντίστασης και αγώνα. Πολύ περισσότερο απευθυνόμαστε σε όλους/ες με μια διάθεση να αφυπνιστούμε από το παραμύθι του ανέφικτου που μας πουλάνε.
Ζητούμενο είναι να αναζητήσουμε από κοινού με τους ανθρώπους με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή τις ποικίλες εφικτές μορφές αυτοοργάνωσης της καθημερινότητάς μας και να μπορέσουμε να οραματιστούμε μία άλλη κοινωνία, εντός της οποίας η Υγεία θα ισοδυναμεί με σωματική, κοινωνική, ψυχική ισορροπία, αρμονία με τον εαυτό και το περιβάλλον, σε ένα πλαίσιο συλλογικότητας και όχι εξατομίκευσης.
Έτσι, καθώς αναγνωρίζεται η αναγκαιότητα δημιουργίας νέων κοινωνικών ιατρείων, ο κοινωνικός χώρος για την υγεία θεωρεί ότι η συγκεκριμένη εμπειρία πρέπει και χρειάζεται να διαχυθεί στην κοινωνία.
Όχι γιατί υπάρχουν μαγικές συνταγές ή απόλυτες αλήθειες.
Αλλά ως εργαλείο σε συλλογικές διαδικασίες, που θα δημιουργήσουν με το δικό τους τρόπο ένα από τα οράματα για μία άλλη κοινωνία. Με διαφορετική αντίληψη για την ζωή, τότε που πραγματικά θα μπορέσουμε να πάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας!
* Μπορείτε να κατεβάσετε τα δύο κείμενα του “κοινωνικού χώρου για την υγεία” σε μορφή pdf εδώ και εδώ.
Ποιοι είναι επικίνδυνοι στη Χώρα που οι γάιδαροι πετάνε;
Λίγα λόγια για τον κατειλημμένο χώρο του πρώην ΠΙΚΠΑ στα Άνω Πετράλωνα
Από το 2010 που ξεκίνησε στην Ελλάδα, το δίκτυο των Ανθρώπων που Ακούνε Φωνές «Hearing Voices Network» (HVN) βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα όλο και πιο σκληρό τοπίο κρίσης. Οι οικονομικές και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που μας περιβάλλουν θέτουν περιορισμούς και προκλήσεις σε ανθρώπους που επιμένουν να ζουν δημιουργικά, να βρίσκουν λύσεις συλλογικά και να καλλιεργούν τοπία ελευθερίας και υπευθυνότητας. Ο χώρος της Υγείας φτωχαίνει και αποδυναμώνεται, αφήνοντας ακάλυπτες τις ανάγκες όλο και περισσότερων, οι αντοχές των οποίων εξαντλούνται υπό την πίεση των καταστάσεων.
Τα παραπάνω είναι ευρέως γνωστά και δεν χρειάζεται να περιγράψουμε λεπτομερέστερα μια συνθήκη που αποτελεί πλέον σύνηθες βίωμα. Είναι, όμως, επιτακτικό να μιλήσουμε για εγχειρήματα που προσφέρουν απτές λύσεις που μας επιτρέπουν να αναπνεύσουμε ξανά, αλλά πολλοί αγνοούν την ύπαρξή τους. Ένα τέτοιο εγχείρημα είναι ο Κοινωνικός Χώρος για την Υγεία, στο κατειλημμένο κτήριο του πρώην ΠΙΚΠΑ Άνω Πετραλώνων. Ο συγκεκριμένος χώρος φιλοξενεί και τις συναντήσεις της ομάδας υποστήριξης συγγενών και φίλων ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία, η οποία αποτελεί την πιο πρόσφατη ομάδα του δικτύου μας.
Τις τελευταίες ημέρες, πραγματοποιούνται «επιχειρήσεις» με σκοπό να εκκενωθούν “χώροι που τελούν υπό κατάληψη”. Μέσω κεντρικών δελτίων ειδήσεων πληροφορηθήκαμε ότι υπάρχουν κάποια κτήρια στην πόλη μας, μεταξύ αυτών και το ΠΙΚΠΑ, για χρόνια άδεια και μη αξιοποιήσιμα από τους δημόσιους φορείς – ιδιοκτήτες τους, τα οποία θα έπρεπε να συνεχίσουν να είναι άδεια και να καταρρέουν. Όταν ανακαινίζονται και αξιοποιούνται άμεσα από μέλη της κοινότητας αντί να καταρρέουν, αυτομάτως χαρακτηρίζονται «άντρα».
Ενώ η συστηματική κατάληψη του μυαλού του μέσου τηλεθεατή με φόβο και χοντροκομμένα στερεότυπα συνεχίζεται προς εξυπηρέτηση μικροπολιτικών φιλοδοξιών και ενίσχυση βαθύτατων εξουσιαστικών δομών, είναι αδύνατο να μάθει κανείς μέσω της τηλεοπτικής «ενημέρωσης» τι συμβαίνει πίσω από τους τοίχους του «ΠΙΚΠΑ». Υποθέτουμε ότι είναι αδύνατο να φανταστεί πως σε αυτόν το χώρο, που ζωντάνεψε χάρη στις προσπάθειες των κατοίκων της περιοχής, λειτουργούν εντελώς δωρεάν παιδικό στέκι με επιλογές δημιουργικής απασχόλησης, φαρμακείο που έχει στηθεί από προσφορές των γειτόνων και όχι μόνο, ομάδα ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, ιατρείο που προσφέρει πρωτοβάθμιες υπηρεσίας υγείας και υποστηρίζεται από γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων.
Επειδή όλα τα παραπάνω αποτελούν πραγματικότητα, εμείς όταν μιλάμε για το ΠΙΚΠΑ δεν φέρνουμε στο μυαλό μας τοίχους, αλλά τους ανθρώπους του, οι οποίοι, κόντρα στην ορθοδοξία της μιζέριας και ηττοπάθειας που καθημερινά μας επιβάλλεται, μας έχουν χαρίσει το σημαντικότερο παράδοξο: Σε έναν όλο και πιο άσχημο κόσμο, οι πιο ελπιδοφόρες επιλογές χειραφέτησης είναι υπαρκτές. Κόντρα στον πολιτισμό του “Ξενίου Διός” που, αντιστρέφοντας βασικά νοήματα, μας διαχωρίζει σε κάστες και ασφυκτικά υπαγορεύει ότι η μόνη σύννομη αντίδραση στην κρίση είναι η αυτοκαταστροφή μας, οι άνθρωποι του ΠΙΚΠΑ αποκαθιστούν την αξιοπρέπεια της λέξης «φιλοξενία», χάρη στις καθημερινές δραστηριότητες τους που απευθύνονται και στα θύματα της κρίσης και του κόσμου που τη γέννησε.
Τόσο το HVN, όσο και η ομάδα συγγενών και φίλων στήθηκαν ακριβώς στη λογική της διεκδίκησης των ζωών και των εμπειριών μας πέρα από όσα υπαγορεύουν κυρίαρχοι ιατρικοί λόγοι, κατασταλτικοί ψυχιατρικοί μηχανισμοί και κοινωνικά στερεότυπα. Επιθυμήσαμε να σπάσουμε την απομόνωση και να βρεθούμε στο σημείο εκείνο όπου οι εμπειρίες και τα βήματά μας συναντιούνται, αποκτούν άλλο όνομα και νόημα, γεμίζουν δύναμη και ελπίδα. Το δίκτυο μας χτίζεται όχι μόνο στον αντίποδα ανεπαρκών κοινωνικών και ιατρικών υπηρεσιών, απάνθρωπων μεταχειρίσεων, ανύπαρκτων θεραπευτικών προτάσεων, ψυχιατρικών πρακτικών απαξίωσης και βίας, αλλά κυρίως στην εφεύρεση τρόπων να μοιραζόμαστε, να αλληλοϋποστηριζόμαστε, να παλεύουμε, να δημιουργούμε μια “‘γλώσσα” διαφορετική και μια στάση ανταγωνιστική στις κυρίαρχες μορφές διαχείρισης των ζητημάτων ψυχικής υγείας.
Αντίστοιχα, το εγχείρημα του Κοινωνικού Χώρου για την Υγεία επιλέγει να καταλάβει έναν χώρο προκειμένου να δημιουργήσει δομές υγείας και να προσφέρει υγειονομικές υπηρεσίες στην κοινότητα χωρίς οικονομικό ή ιδεολογικό αντάλλαγμα, απαντώντας συλλογικά σε άμεσες και επείγουσες ανάγκες που προκύπτουν τώρα πολύ περισσότερο με τη μεθόδευση της καταστροφής του δημόσιου συστήματος υγείας. Δεν πρόκειται για φιλανθρωπία, αλλά όπως οι ίδιοι αναφέρουν, για “αυτονόητη πράξη αλληλεγγύης”, για μια δράση που αναπτύσσεται συλλογικά και πολιτικά απέναντι σε ένα σύστημα που απορριμματοποιεί όσους αντιλαμβάνεται ως μη παραγωγικούς (άτομα με αναπηρία, ψυχικά πάσχοντες), αναλώσιμους (ανέργους, μετανάστες) ή απλά, ως μη προσοδοφόρα επένδυση (ανασφάλιστους, άπορους, άστεγους, χρήστες ουσιών).
Οι λογικές και αξίες που γέννησαν τόσο το HVN, όσο και τον Κοινωνικό Χώρο για την Υγεία έχουν πολλά κοινά σημεία και διαπνέονται από τις ίδιες επιθυμίες: να πάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας, να σταθούμε αλληλέγγυοι ο ένας στον άλλο, να αυτοοργανωθούμε υπερβαίνοντας κενά και εμπόδια του συστήματος υγείας, να διεκδικήσουμε μιαν “άλλη” υγεία, να διεκδικήσουμε μια ζωή όπου καμιά και κανείς δεν θα είναι περιττός, μίασμα ή σκουπίδι, όπως οι νεοφιλελεύθερες λογικές ορίζουν.
Σε αυτή τη διαδρομή, οι άνθρωποι του Κοινωνικού Χώρου για την Υγεία και του ΠΙΚΠΑ θα μας έχουν δίπλα τους. Τη φιλοξενία τους έχουμε την τύχη να την απολαμβάνουμε εδώ και καιρό και δεν θέλουμε, ούτε πρόκειται να τη χάσουμε. Αρνούμαστε να ενδώσουμε στην απελπισία, προτιμάμε να χτίζουμε σχέσεις που μας βοηθούν να εξελισσόμαστε και ελπίζουμε να αγκαλιάσει αυτή την προσπάθεια όλο και περισσότερος κόσμος.
Ομάδα Συγγενών και Φίλων Hearing Voices Network Αθήνας
Το παιδικό στέκι Φτου Ξελεφτερία είναι μια συλλογικότητα που έχει σκοπό να παρέμβει στη σύγχρονη πραγματικότητα, καλύπτοντας τις ανάγκες μικρών και μεγάλων για παιχνίδι, δημιουργία, αυτομόρφωση, ανάπτυξη δεξιοτήτων και συμμετοχή. Μακριά από δομές που ασκούν εξουσία σε μικρούς και μεγάλους, κάθε είδους ρατσισμό, διαμεσολάβηση και εμπορευματοποίηση των ζωών και των αναγκών μας.
Εδώ και 2 χρόνια στεγάζεται στην κατάληψη του πρώην ΠΙΚΠΑ στα άνω Πετράλωνα. Στο χώρο του πρώην ΠΙΚΠΑ στεγάζονται τώρα:
– το παιδικό στέκι (με εργαστήρια σχεδιασμού κόμικς και θεατρικού παιχνιδιού ),
– ο κοινωνικός χώρος για την υγεία της λαϊκής συνέλευσης (μεταξύ άλλων λειτουργούν κοινωνικό ιατρείο και φαρμακείο),
– συλλογικότητες αυτοβοήθειας και υποστήριξης για την ψυχική υγεία,
– συλλογικότητα αυτομόρφωσης για ισπανικά και
– συλλογικότητα παροχής υπηρεσιών διαδικτύου σε κινηματικές δομές και εγχειρήματα.
– Επίσης πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις της λαϊκής συνέλευσης.
Το παιδικό στέκι Φτου Ξελεφτερία ξεκίνησε το 2007 στη Villa Amalias και στεγάστηκε εκεί για ενάμισυ χρόνο, κάνοντας από την αρχή ανοιχτές εκδηλώσεις (προβολές, κουκλοθέατρο, ανταλλακτικά παζάρια, συζητήσεις), δημιουργικά παιδικά εργαστήρια και πολύ παιχνίδι, αποτελώντας για εμάς και τα παιδιά ένα νέο συλλογικό τρόπο επικοινωνίας και ύπαρξης.
Μετά από ένα σύντομο διάστημα συναντήσεων στον κήπο της κατάληψης Πάτμου και Καραβία, μετακομίσαμε στην κατάληψη του πρώην ΠΙΚΠΑ στα Πετράλωνα: ένα πέτρινο προσφυγικό σπίτι, εγκαταλειμμένο για πολλά χρόνια από το κράτος, που η λαϊκή συνέλευση της περιοχής πήρε στα χέρια της από το 2009 και το χρησιμοποιεί για τις ανάγκες της.
Θέλουμε να εκφραστούμε δημόσια για την επίθεση που δέχονται αυτή τη στιγμή οι κοινωνικοί χώροι και οι καταλήψεις. Μια επίθεση που ξεκίνησε με την εισβολή και το σφράγισμα της κατάληψης villa Amalias, που επί 23 χρόνια παράγει έργο και πολιτισμό, αντιστεκόμενη συγχρόνως στον επιχειρούμενο εκφασισμό της γύρω περιοχής και της κοινωνίας, συνεχίστηκε με την εισβολή στα γραφεία φοιτητικών παρατάξεων και του αυτοδιαχειριζόμενου στεκιού της ΑΣΟΕΕ, όπου και κατασχέθηκαν τα μηχανήματα του 98 FM, τη δεύτερη εκκένωση της Villa Amalias μετά την ανακατάληψη της, την εισβολή στην κατάληψη Σκαραμαγκά και την στοχοποίηση, μέσω δημοσιευμάτων και ανακοινώσεων, άλλων έξι καταλήψεων της Αθήνας. Ανάμεσα σε αυτές και η κατάληψη του πρώην ΠΙΚΠΑ, ο φυσικός χώρος ύπαρξης μας ως παιδικό στέκι.
Απέναντι σε αυτή την επίθεση έχουμε ήδη πάρει θέση: λειτουργούμε και μεις δημιουργώντας στην καθημερινότητά μας σχέσεις που δεν ανα-παράγουν αλλοτρίωση, οραματιζόμαστε μια απελευθερωμένη κοινωνία χωρίς διαχωρισμούς και αναθέσεις, στεγαζόμαστε και εμείς σε κατάληψη. Η αλληλεγγύη μας προς όλους τους αυτοοργανωμένους χώρους και τις καταλήψεις είναι δεδομένη. Είμαστε όλοι και όλες κομμάτι του ίδιου κόσμου. Και αυτή την επίθεση θα την αντιμετωπίσουμε μαζί.
Σαν πρώτη απάντηση εκ μέρους του παιδικού στεκιού, αποφασίσαμε ακόμα μεγαλύτερο άνοιγμα προς τη γειτονιά και όλους όσοι ενδιαφέρονται, γονείς ή μη, μέσω μιας σειράς εκδηλώσεων που αποτελούν για μας ανοιχτή πρόσκληση για γνωριμία και συμμετοχή.
Σας περιμένουμε όλους και όλες, μικρούς και μεγάλους!
Με αρκετά ενδιαφέροντα συμπεράσματα και με ένα αίσθημα ικανοποίησης πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Κυριακής 20 Γενάρη η λαϊκή συνέλευση που είχε καλεστεί έξω από το κατειλημμένο πρώην ΠΙΚΠΑ των Άνω Πετραλώνων. Οι 80 περίπου γείτονες και γειτόνισσες που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα συζήτησαν για δύο σχεδόν ώρες το κατασταλτικό σχέδιο του κράτους που βρίσκεται σε εξέλιξη και για τις (απαραίτητες) αντιστάσεις σε αυτό. Κατατέθηκαν εκτιμήσεις για τις εισβολές στα κατειλημμένα κτίρια, εκφράστηκαν οι αγωνίες ότι επόμενος στόχος ίσως θα είναι οι αυτοδιαχειριζόμενοι πολιτικοί χώροι, αναλύθηκε η κινηματική απάντηση που οφείλουμε να δώσουμε.
Η στοχοποίηση της κατάληψης του πρώην ΠΙΚΠΑ (όπως αυτή αναπτύχθηκε μέσα από άρθρα και διαρροές την προηγούμενη εβδομάδα στα μήντια) και των εγχειρημάτων που στεγάζονται σε αυτό, αποτέλεσε τον βασικό πυρήνα της κουβέντας. Ξεκινώντας από το πόσο μεγάλη σημασία έχει η δημιουργία δομών αυτοθέσμισης (τόσο για τις ίδιες τις ζωές μας όσο και για τις γειτονιές μας) και φτάνοντας στην ανάπτυξη των τρόπων υπεράσπισης τους. Απόφαση της γειτονιάς είναι ότι όχι μόνο δεν θα επιτραπεί να χαθεί μία τόσο σημαντική υγειονομική δομή (ή να υποστεί οποιαδήποτε ζημιά ή κλοπή εξοπλισμού), αλλά ότι δεν θα γίνει ανεκτή και η παρουσία κατοχικών δυνάμεων στον συνοικισμό όπου βρίσκεται η κατάληψη.
Σε αυτούς τους πονηρούς καιρούς δε χωράνε υποχωρήσεις. Προς μία κατεύθυνση επανεργοποίησης των συλλογικών διαδικασιών κατατέθηκαν προτάσεις για τη δημιουργία μία εφημερίδας που θα φιλοξενεί νέα της λαϊκής συνέλευσης και των εγχειρημάτων της, η δημιουργία ραδιοφωνικού σταθμού, η λειτουργία διαφόρων άλλων εργαστηρίων αυτομόρφωσης (κοπτοραπτικής, συνεργείο ποδηλάτων κ.α.). Επίσης παρουσιάστηκε η οδοντιατρική δομή που θα στηθεί σύντομα από τον κοινωνικό χώρο για την υγεία.
Η πρώτη συνάντηση για την εφημερίδα ορίστηκε την Τρίτη, στις 5 μ.μ., στον χώρο της κατάληψης.
Αποφασίστηκε να ανανεωθεί το ραντεβού της λαϊκής συνέλευσης για την Κυριακή 3 Φλεβάρη, στις 12 το μεσημέρι, στην κατάληψη του πρώην ΠΙΚΠΑ. Για να εκτιμήσουμε τις εξελίξεις και να χαράξουμε τις μετέπειτα κινήσεις μας. Μέχρι τότε συνεχίζουμε να κυκλοφορούμε στους δρόμους, να επικοινωνούμε τις επιλογές μας, να στηρίζουμε τις δομές μας.
Όπως αναφέρθηκε και στη συνέλευση, η αξία αυτών των εγχειρημάτων είναι ολόκληρη η διαδρομή που έχουν χαράξει μέχρι σήμερα και αυτή που θα συνεχίσουν να διανύουν μέσα στο χρόνο. Γιατί αυτά τα εγχειρήματα δεν είναι κάποιος εναλλακτισμός, αλλά μία βασική ανάγκη για τη ζωή μας.
Στην προηγούμενη δημοσίευση με την οποία καλούσαμε στην αντιφασιστική διαδήλωση γράφαμε ότι ο ισχυρισμός περί “παρεξήγησης οδηγών”, ως αιτία για τη δολοφονία του Σαχτζάτ Λουκμάν στην Τριών Ιεραρχών, ήταν μία απόπειρα συγκάλυψης των ρατσιστικών κινήτρων. Και όσοι συντάσσονταν με αυτή την άποψη ήταν απλά ξεφτίλες που κλείνουν το μάτι στον φασισμό. Λίγη ώρα μετά την ολοκλήρωση της διαδήλωσης μαθαίνουμε (μεταξύ άλλων ευρημάτων) και για τα προεκλογικά φυλλάδια της χρυσής αυγής που βρέθηκαν στο σπίτι του ενός από τους δολοφόνους. Ο δημοσιογραφικός συρφετός αλλάζει σιγά-σιγά ρότα. Μόνο που η ίδια η πραγματικότητα τον έχει ήδη ξεπεράσει.
Είναι η πραγματικότητα των 700 ανθρώπων (στην πλειοψηφία τους από τις γειτονιές μας) οι οποίοι διαδήλωσαν στους δρόμους των Άνω Πετραλώνων το μίσος τους για τους φασίστες. Είναι η πραγματικότητα που δημιουργήθηκε στη γειτονιά μέσα από τα συνθήματα, τα πανό, τα πηγαδάκια που ανοίγονταν. Δεν ήταν τα δελτία των 8 και οι διαρροές των αστυνομικών πηγών που είχαν τον πρώτο λόγο, αλλά εμείς που βρισκόμασταν εκείνη την ώρα κάτω από τα μπαλκόνια και έξω από τις πόρτες.
Η διαδήλωση μέσω της Αχαιών και της Δημοφώντος έφτασε στη γωνία Τριών Ιεραρχών και Φυλασίων όπου δολοφονήθηκε ο μετανάστης. Παρέμεινε για κάποια ώρα και στη συνέχεια επέστρεψε προς την πλατεία Μερκούρη όπου και διαλύθηκε. Συμμετείχαν με μπλοκ η τοπική ΚΕΕΡΦΑ και το ΕΕΚ, ενώ διακριτή ήταν και η παρουσία από το στέκι Αντίπνοια. Το μπλοκ της λαϊκής συνέλευσης συσπείρωσε 100 περίπου ανθρώπους και πορεύτηκε με κεντρικό πανό «ο ρατσισμός είναι ο πολιτισμός των δολοφόνων».
Σήμερα τα ξημερώματα ένας μετανάστης δολοφονήθηκε στην Τριών Ιεραρχών από δύο θρασύδειλα καθάρματα. Όποιος θέλει να βλέπει πίσω από μία (ακόμα) δολοφονική ρατσιστική επίθεση “παρεξήγηση οδηγών” να καθίσει σπίτι του. Οι υπόλοιποι δίνουμε ραντεβού στις 6 το απόγευμα στην πλατεία Μερκούρη για να διαδηλώσουμε το μίσος μας για κάθε ρατσιστή.
Όπως γράφαμε και σε μία προηγούμενη ανάρτηση, είμαστε αποφασισμένοι και αποφασισμένες να υπερασπιστούμε τις δομές αυτοθέσμισης που έχουμε στήσει στη γειτονιά μας. Και η λαϊκή συνέλευση που καλείται την Κυριακή 20 Ιανουαρίου, έξω από το κατειλημμένο πρώην ΠΙΚΠΑ των Άνω Πετραλώνων (όπου στεγάζεται το παιδικό στέκι “φτου ξελευθερία” και ο κοινωνικός χώρος για την υγεία) είναι το πρώτο βήμα.
Τη στιγμή που γκρεμίζουν κάθε δομή υγείας, κάθε παροχή παιδείας και ασφάλισης, τη στιγμή που κόβουν μισθούς και συντάξεις, τη στιγμή που επιβάλλουν φόρους και χαράτσια και μας θέλουν κλεισμένους μέσα στα σπίτια μας, εμείς χτίζουμε κοινότητες αγώνα. Αυτοοργανωμένους χώρους για την κάλυψη των συλλογικών αναγκών στις γειτονιές μας, στις πλατείες μας, στα άδεια σπίτια, στους δρόμους.
Στο κατειλημμένο πρώην ΠΙKΠΑ των Άνω Πετραλώνων, από τον Απρίλιο του 2009 έχουν στεγαστεί εκδηλώσεις της λαϊκής συνέλευσης, έχει καλλιεργηθεί η αυλή του, ενώ αυτή τη στιγμή στον χώρο λειτουργεί το παιδικό στέκι «φτου ξελευθερία» και ο κοινωνικός χώρος για την υγεία.
Το μεσημέρι της Κυριακής, λοιπόν, συζητάμε για το τι είναι η κατάληψη του ΠΙKΠΑ και γιατί στοχοποιείται, τι σημαίνει για εμάς αξιοποίηση των εγκαταλελειμμένων κτιρίων και πώς υπερασπιζόμαστε τις δομές, τους αγώνες και τις αντιστάσεις μας.
Σε πείσμα των καιρών, δυνατά και αποφασισμένα συνεχίζουμε να χτίζουμε τις δομές αυτοθέσμισής μας…
Επιστολή προς τις λαϊκές συνελεύσεις,
Τον τελευταίο καιρό, ένα από τα θέματα που απασχολεί τη συνέλευση του «κοινωνικού χώρου για την υγεία» είναι το στήσιμο και η λειτουργιά μίας οδοντιατρικής δομής. Μέσα από αυτές τις συζητήσεις μας επιχειρούμε να διερευνήσουμε τις οδοντιατρικές ανάγκες που προκύπτουν στις τωρινές κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, να απαντήσουμε στην ανυπαρξία αυτού που ονομάζεται «πρόληψη» σε θέματα που άπτονται της υγείας μας, άλλα και να πάψει η επίσκεψη σε έναν οδοντίατρο να παραμένει μια «ιδιωτική απόλαυση». Και φυσικά δεν παραβλέπουμε ότι οι οδοντιατρικές πράξεις δεν καλύπτονται από κανέναν ασφαλιστικό φορέα (ούτε τώρα, αλλά ούτε και στα χρόνια της «ευημερίας»), πνίγοντας οικονομικά όσους και όσες έχουν μία σχετική ανάγκη (και περισσότερο τις οικογένειες με μικρά παιδιά).
Σε πρώτο πλάνο, σε ένα τέτοιο εγχείρημα, θα μπορούσαν να παρασχεθούν:
α. οδοντιατρικός έλεγχος, δηλαδή μια καταγραφή και ενημέρωση της κατάστασης της υγείας και των προβλημάτων στο στόμα,
β. οδοντιατρικός καθαρισμός, (γίνεται με εργαλεία χειρός και υπέρηχο) και συμβάλει στην υγεία των ούλων (απομακρύνοντας την πλάκα και την πέτρα που ευθύνονται για τις φλεγμονές της ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας), άλλα και προληπτικά είναι απαραίτητος,
γ. οδηγίες στοματικής υγιεινής και προληπτικό πρόγραμμα για παιδιά (καθαρισμός, φθορίωση και ορθοδοντικός έλεγχος),
δ. αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών (διάνοιξη αποστήματος, εξαγωγή δοντιών).
Όπως είναι σαφές, ακόμα και αυτές οι απλές οδοντιατρικές πράξεις απαιτούν οπωσδήποτε ένα μίνιμουμ εξοπλισμού: μία οδοντιατρική έδρα, κάποια εργαλεία, έναν κλίβανο για την αποστείρωση των εργαλείων και επιπλέον κάποια αναλώσιμα υλικά (π.χ. αναισθητικό).
Μέσα από αυτό το κείμενο απευθυνόμαστε στις λαϊκές συνελεύσεις και στις συνελεύσεις γειτονιών της Αθήνας και του Πειραιά θέτοντας τα ερωτήματα τόσο της πολιτικής στήριξης της δομής, όσο και της στήριξής της σε υλικοτεχνικό επίπεδο και σε ανθρώπινο δυναμικό.
Η επιλογή αυτή απαιτεί κόπο, χρήμα και δέσμευση. Και η δρομολόγησή της εξαρτάται από το εάν (καταρχήν) μέσα από τις απαντήσεις σε αυτή την επιστολή, ο κόσμος του αγώνα -οι συνελεύσεις γειτονιών- έχουν ανάγκη ένα σχετικό εγχείρημα. Πιστεύουμε ότι θα αδικούσαμε καταρχήν τον εαυτό μας να στήσουμε το οδοντιατρείο για να υπάρχει απλά και μόνο, χωρίς να εξυπηρετεί πραγματικές ανάγκες.
Θα θέλαμε το εγχείρημα να πλαισιωθεί και από άλλον κόσμο (υγειονομικούς ή μη). Θα θέλαμε να διερευνήσουμε εάν υπάρχει η δυνατότητα οποιασδήποτε παροχής υλικοτεχνικού εξοπλισμού (όπως αυτός αναφέρεται λίγες γραμμές παραπάνω) προτού προβούμε στην αγορά του. Η οικονομική βιωσιμότητα ενός οδοντιατρείου (δηλαδή η αγορά των αναλώσιμων υλικών) είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας που απαιτεί τη δική του στάθμιση.
Πιστεύουμε ότι μία οδοντιατρική δομή μπορεί να συμβάλλει στη διεύρυνση των συλλογικών απαντήσεων στις (ιατρικές) ανάγκες μας, να αποτελέσει ακόμη μία ψηφίδα στο μωσαϊκό των αντιστάσεων που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια στις γειτονιές, στην τελική να είναι ένας ακόμα υπεύθυνος πειραματισμός πάνω στην αυτοοργάνωση διαφόρων πτυχών της καθημερινότητας και των αναγκών μας.
Αναμένουμε τις απαντήσεις σας, τα σχόλιά σας, τις γνώμες σας.
13 Ιανουαρίου 2013,
ο «κοινωνικός χώρος για την υγεία» της ΛΣ Πετραλώνων, Θησείου και Κουκακίου,
